Oratie Prof. dr. M.N. Spoor
Titel oratie
Agrarian Reform and Transition: What can we learn from 'the East'?
---
Leerstoel:
Development Studies
Datum
30 september 2010 16:15
---
Locatie:
ISS, Kortenaerkade 12, Den Haag
---
Faculteit
Erasmus School of Economics (ESE)
Ontwikkeling van de Oost Europese landbouw vooral grootschalig
Opkomst
Lang geleden sprak Olivier B. Bommel reeds de woorden 'Groot is mooi en
veel is lekker'. Prof. Max Spoor gebruikt deze uitspraak in zijn
inaugurele rede op 30 september ter aanvaarding van het ambt van
Hoogleraar Ontwikkelingsstudies (in het bijzonder ten aanzien van de
transitie economiën), om aan te geven dat de huidige ontwikkeling van
de Oost-Europese landbouw vooral grootschalig is.
Dit was tegen alle verwachtingen in, aangezien in het begin van de
negentiger jaren via landhervorming een sterke opkomst van het
familiebedrijf werd verwacht. Echter, de meeste staats- en collectieve
boerderijen werden omgevormd tot privébedrijven van vergelijkbare
grootte, terwijl sinds een aantal jaren zelfs grote agro-holdings zijn
gevormd in landen zoals Kazachstan, Rusland en Oekraïne, die vele
honderden van deze bedrijven hebben ingelijfd, bijna een Sovjet droom
binnen de transitie naar het kapitalisme.
De vraag is of dit tot verbeteringen in de levensstandaard van de
plattelandsbevolking zal leiden, in een situatie waar de
inkomensongelijkheid tussen de steden en het platteland heel sterk is
gegroeid. Slechts in een aantal kleinere landen van de voormalige
Sovjet Unie, zoals Armenië en Moldavië hebben landhervormingen geleid
tot een verbetering van de plattelandsarmoede, net als in het geval van
China en Vietnam, voorbeelden van Aziatische transitie landen.
Dit is ook het geval in een aantal Centraal Europese landen die
inmiddels lid zijn van de Europese Unie. In de landen van de voormalige
Sovjet Unie waar de grootschalige landbouw dominant is gebleven en
zelfs is versterkt is dit niet het geval, volgens Prof. Spoor. In de
laatste jaren, wegens de stijgende voedselprijzen en de grote vraag
naar biobrandstoffen zijn Kazakhstan, Rusland en de Oekraïne ook in de
spotlight gekomen van de grootschalige transnationale land acquisitie,
omdat deze landen grote reserves van vruchtbaar landbouwland hebben.
Vooral energiemaatschappijen en grote investeerders hebben hier een
actieve rol in.
Prof. Max Spoor is benoemd als voltijds Bijzonder Hoogleraar aan het
Internationaal Instituut voor Internationale Studies in Den Haag,
onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Erasmus Universiteit Rotterdam