Plant Research International
Ontrafelen van DNA veroorzaker aardappelwratziekte mogelijk
30 sep 2010
Onderdeel: Plant Research International
Onderzoekers van Plant Research International (PRI), onderdeel van
Wageningen UR, en de divisie Plant van de nieuwe Voedsel en Waren
Autoriteit (nVWA) zijn in staat om DNA te isoleren van de bodemschimmel
Synchytrium endobioticum, de veroorzaker van wratziekte bij
aardappelen.
Deze parasitaire schimmel kan niet zonder levende gastheer
voortbestaan, wat het verkrijgen van DNA uit de schimmel tot nu toe erg
lastig maakte. De schimmel kan immers niet op een voedingsbodem worden
gekweekt. PRI heeft nu een protocol ontwikkeld waardoor DNA geïsoleerd
kan worden uit de wratten, die op de door wratziekte aangetaste
aardappelen ontstaan. Zo kan het genoom van Synchytrium endobioticum in
kaart worden gebracht. Dit is een belangrijke stap voorwaarts in het
onderzoek naar de duurzame bestrijding van wratziekte bij aardappel.
Film: De uitvoering van het protocol voor het verkrijgen van het DNA
uit de Synchytrium endobioticum-schimmel.
Quarantaineorganisme
Wratziekte is een grote bedreiging in de aardappelteelt, omdat eenmaal
besmette percelen langdurig besmet kunnen blijven en de teelt- en
exportmogelijkheden van aardappelen en voortkwekingsmateriaal sterk
worden beperkt. In bijna alle landen in de wereld is wratziekte daarom
een zogenaamde âquarantaineziekteâ, ook in Nederland, waarvoor strenge
wettelijke regels gelden. Als wratziekte op een perceel in Nederland
wordt aangetroffen, dan is de aardappelteelt op het besmette perceel
zelf verboden. Bovendien mogen in een bufferzone rondom de besmetting
alleen volledig resistente rassen worden geteeld. Symptomen op
aardappel zijn de op âbloemkoolstronkjesâ lijkende wratten.
Overhandiging van het wratziektemateriaal door nVWA aan PRI. Isoleren
van het DNAÂ
Onderzoekers van de nVWA hebben één isolaat van de Synchytrium
endobioticum-schimmel uitgekozen en hier aardappels mee besmet. De
vervolgens ontstane wratten zijn van de aardappels gesneden, waarna
Plant Research International uit de wintersporen (overlevingsstructuren
van de schimmel aanwezig in de wratten) DNA heeft geïsoleerd. Dit
nieuwe protocol levert een vrij zuiver DNA-extract van de schimmel op,
waarin nog slechts weinig DNA van de aardappel zelf zit. Dit maakt de
vervolgstap, het ontrafelen van de complete DNA-volgorde, gemakkelijker
en dus sneller en goedkoper. Er hoeft immers minder DNA onderzocht te
worden.
Stap voorwaarts in bestrijding wratziekte
Naar verwachting is de genoomsequentie over drie a vier maanden
beschikbaar. Dit levert veel nuttige informatie over de Synchytrium
endobioticum-schimmel op, bijvoorbeeld waarom hij niet zonder gastheer
kan en waarin hij verschilt van andere schimmels. Informatie die een
grote stap voorwaarts betekent in het onderzoek naar de bestrijding van
wratziekte en de ontwikkeling van moleculaire toetsen om verschillende
vormen van wratziekte te onderscheiden. Dit kan leiden tot een meer
duurzame productie van aardappel.
---
Dit onderzoek wordt gefinancierd vanuit het FES-programma Versterking
Infrastructuur Plantgezondheid.