Nederlandse Vereniging van Journalisten
NVJ ontmoet Deense Freelancegruppen
maandag 4 oktober 2010 | Van je collega's in het buitenland kun je
leren. Zo heeft de Deense Freelancegruppen overeenkomsten met uitgevers
gesloten over tarieven voor freelancers. Afgelopen vrijdag ontmoette
een delegatie van NVJ Freelance het bestuur van de Deense
Freelancegruppen.
Praten over het freelance vak levert veel `o ja's' op. Ook in
Denemarken kunnen afgestudeerden moeilijk aan het werk komen en staat
de freelancemarkt onder druk. `Burgerjournalistiek is in Denemarken ook
een bedreiging. Waarom betalen voor foto's als het publiek kwantiteit
wil in plaats van kwaliteit? Toen president Obama Denemarken bezocht
werd opgeroepen om foto's te sturen. Alle rechten werden ontnomen en
voor de foto's werd geen cent betaald.'
Verschillen zijn er ook. Zo heeft de bond in Denemarken met ongeveer 80
magazines afspraken gemaakt over tarieven. In Nederland verbiedt de
Mededingingswet organisaties om namens individuele makers collectieve
(tarief)onderhandelingen te voeren. Die Deense tarieven komen ongeveer
neer op een respectabele honderd euro per uur. Toch relativeren de
Deense journalisten de afspraak. `Het klinkt heel mooi, maar de
situatie is wel dat er wordt onderhandeld over het aantal uren.
Opdrachtgevers willen dat je het werk doet in minder uur.' Overigens
liggen die tarieven voor kranten veel lager: 20 tot 35 euro per uur en
voor radio en tv op zo'n 40 euro per uur.
De Deense delegatie was op haar beurt nieuwsgierig naar het collectief
beheren van auteursrechten in Nederland door stichting
Lira-Nieuwswaarde. Dat Nederlandse freelancers enkele honderden en soms
zelfs enkele duizenden euro's per jaar ontvangen omdat zij aanspraak
kunnen maken op reprorecht- en leenrecht- en thuiskopievergoedingen,
wekte veel bewondering bij de Denen.
De Freelancegruppen bestaat uit zo'n 2000 leden en valt onder de Deense
journalistenbond. Die bond is breed van opzet met leden uit de
journalistiek, grafische hoek, communicatie, ondertiteling,
cartoonisten, commerciële en persfotografen. De freelanceleden uit de
Freelancegruppen staan niet alleen apart maar mengen zich ook met
werknemersleden uit de verschillende secties. Dat ook communicatie
onder de journalistenbond valt is vrij uniek, erkennen de Deense
freelancers. `Maar we denken praktisch. Sommige freelancers moeten ook
communicatieklussen aannemen, anders raken ze werkloos. We gaan de
ethische discussie binnen de bond niet uit de weg.'