Nieuw onderzoek signaleert urgentie van vernieuwing musea en theaters
Grote behoefte aan cultuurgebouwen die laagdrempeliger, educatiever, aantrekkelijker en veelzijdiger zijn
AMSTERDAM, 20100927 -- Maandag 4 oktober aanstaande verschijnt 'Beyond the black box and the white cube', een publicatie over de vernieuwing van musea en theaters. Het onderzoek signaleert dat Nederland honderden musea en theaters (ver)bouwt, maar dat vernieuwing om deze cultuurgebouwen te verbeteren achterblijft. Ter onderbouwing toont het boek voorbeelden van innovatieve musea en theaters wereldwijd. De urgentie van vernieuwing is toegenomen nu de legitimatie voor cultuursubsidies afneemt en musea en theaters meer draagvlak en publiek zoeken. De publicatie is gebaseerd op onderzoek, ondersteund door het Stimuleringsfonds voor Architectuur, naar meer dan 250 musea en theaters.
Een bouwhausse onder musea en theaters
In Nederland worden op dit moment tientallen musea en theaters gebouwd, verbouwd, gerenoveerd of ondergebracht in vrijkomende historische panden. Het gaat om grote instellingen, zoals het Stedelijk Museum in Amsterdam, het Nationaal Historisch Museum in Arnhem of de Rotterdamse Schouwburg, en om vele middelgrote en kleinere musea en theaters door het hele land. De (ver)bouw zet de komende jaren door: zo bevinden zich op dit moment nog eens tenminste honderd podia in verschillende stadia van planning en realisering. De investeringen die met de bouwhausse van musea en theaters zijn gemoeid, bedragen gemiddeld tenminste honderd miljoen euro per jaar, veelal publieke gelden.
In Nederland nog teveel traditionele en introverte cultuurgebouwen
De publicatie signaleert dat Nederland relatief veel introverte, monofunctionele en op elkaar lijkende cultuurgebouwen kent, in tegenstelling tot het buitenland waar meer vernieuwende museum- en theatergebouwen voorkomen. Terwijl de kansen en mogelijkheden tot innovatie ook in Nederland juist zijn gegroeid, blijven ze hier nog veelal onbenut. De urgentie om te vernieuwen blijkt steeds meer toe te nemen: overheden kijken kritischer naar het nut en het effect van cultuursubsidies en musea en theaters concurreren steeds steviger op de vrijetijdsmarkt om bezoekers te trekken.
Meer vernieuwing maakt musea en theaters laagdrempeliger en aantrekkelijker
De publicatie inventariseert, ter lering en inspiratie, concrete en succesvolle voorbeelden van vernieuwing uit binnen- en buitenland. Deze tonen dat innovatie cultuurgebouwen oplevert die laagdrempeliger, educatiever, aantrekkelijker, veelzijdiger en zichtbaarder zijn voor het publiek. Zo is bij het nieuwe Wyly Theatre in Dallas de theaterzaal zelf direct vanaf de straat zichtbaar én toegankelijk. Tate Modern in London heeft nog vóór de kassa een openbare ontvangstruimte om te verblijven en gratis tentoonstellingen te bewonderen. Met de vele voorbeelden laat de publicatie zien hoe musea en theaters transparantere instellingen kunnen zijn, meer als publieke verblijfsplek kunnen fungeren en ze hun gevels als marketinginstrument kunnen inzetten. Ook toont het boek hoe musea en theaters de publieke ruimte in een stad kunnen verlevendigen, ze hun depots kunnen openstellen en de diversiteit van hun gebouw kunnen vergroten, door bijvoorbeeld horeca, winkels en filmprogrammering toe te voegen.
Informatie over de publicatie
De onderzoekspublicatie is een non-profit initiatief, ondersteund door het Stimuleringsfonds voor Architectuur. De initiatiefnemers en auteurs, Johan Idema en Roel van Herpt, zijn fervente bezoekers van musea en theaters over de hele wereld. Beiden hebben jarenlange ervaring met de planvorming van cultuurgebouwen en zijn werkzaam bij lagroup, een adviesbureau in de culturele en vrijetijdssector. Het voorwoord is geschreven door Benno Tempel, directeur van het Gemeentemuseum Den Haag, en architectenbureau ZUS heeft een kritisch essay bijdragen. De vormgeving van het boek is verzorgd door andrews:degen (studio voor ontwerp en communicatie). Het boek is vanaf maandag 4 oktober verkrijgbaar bij de betere boekhandel en via www.lagroup.nl