De bankwereld heeft dubbele morele standaard over bonussen
Bankiers die een hoge bonus behaald hebben worden in de bankwereld als
competent en moreel beoordeeld. Bankiers die vooraf zeggen naar een
hoge bonus te streven, daarentegen, worden weliswaar als competent
gezien, maar als minder moreel beoordeeld. De bankwereld lijkt dus een
dubbele standaard te hanteren wanneer het om bonussen gaat.
Dit blijkt uit recent onderzoek van het Erasmus Centre of Behavioural
Ethics (Rotterdam School of Management, Erasmus University), naar het
standpunt van bankiers over bonussen naar aanleiding van de grote
maatschappelijke kritiek op dergelijke beloningssystemen in de
afgelopen jaren.
De kritiek laaide deze week opnieuw op nadat de Duitse Hypo Real Estate
(HRE) bank hoge bonussen uitkeerde en vervolgens opnieuw staatssteun
moest aanvragen, en nadat de Tweede Kamer zich uitsprak voor het
afschaffen van bonussystemen.
Het onderzoek stond onder leiding van prof. David De Cremer, hoogleraar
Behavioural Business Ethics aan RSM en wetenschappelijk directeur van
het Erasmus Centre of Behavioural Ethics alsmede dr. Chris Reinders
Folmer, postdoc onderzoeker aan RSM.
Zij benaderden 94 Nederlandse bankiers, die gevraagd werden om twee
scenario's te beoordelen. Het ene scenario beschreef een hardwerkende
bankier die een hoge bonus ontvangen had. Het tweede scenario beschreef
een identieke bankier die nog geen bonus ontvangen had, maar wel
expliciet aangaf een hoge bonus te willen verdienen. De omschrijving
van de bankiers was dus identiek, maar in het ene scenario had de
bankier reeds een hoge bonus verdiend; in het andere scenario sprak de
bankier alleen zijn ambitie daartoe uit. De onderzoeksdeelnemers
beoordeelden beide bankiers op de kenmerken competentie, moraliteit en
betrouwbaarheid.
De resultaten van dit onderzoek wezen uit dat de bankier die een hoge
bonus behaald had zowel competent, moreel en betrouwbaar werd bevonden.
De tweede bankier, echter, die aangaf te streven naar een hoge bonus,
werd weliswaar als even competent beschouwd, maar minder moreel en
betrouwbaar dan de bankier die de hoge bonus reeds verworven had.
Dit suggereert aan de ene kant dat de Nederlandse bankwereld blijkbaar
toch geluisterd heeft naar de maatschappelijke kritiek over bonussen:
streven naar een hoge bonus wordt als minder moreel beoordeeld. Maar
aan de andere kant suggereren deze resultaten dat bankiers een dubbele
morele standaard over bonussen hanteren: hoge bonussen verdienen wordt
niet als immoreel gezien, de ambitie daartoe uitspreken wel.
Erasmus Universiteit Rotterdam