Rechtbank 's-Hertogenbosch
Aanschaf identiteitskaart voortaan gratis
âs-Hertogenbosch, 7 oktober 2010 - Het gerechtshof âs-Hertogenbosch
heeft beslist dat gemeenten een identiteitskaart voortaan gratis moeten
verstrekken. Ze mogen daarvoor geen leges meer rekenen.
Tegenwoordig gebruiken burgers een identiteitskaart in de meeste
gevallen om zich te identificeren en veel minder vaak voor
privé-doeleinden. Zo is iemand verplicht zich te identificeren als hij
gaat werken of een uitkering aanvraagt. Ook als je een bankrekening
wilt openen of wilt gaan stemmen is een identiteitskaart verplicht. In
al deze situaties is het voorkomen van fraude de reden voor
identificatie.
Het enige privébelang voor het aanschaffen van een identiteitskaart is
om binnen de Europese Unie te mogen reizen.
Daarom is het gerechthof van mening dat het overheidsbelang (algemeen
belang) bij een identiteitskaart voorop staat. In dat geval mogen leges
niet meer worden gerekend, zo besliste het hof.
Deze beslissing geldt niet voor paspoorten en rijbewijzen.
---
Hieronder leest u de antwoorden op mogelijke vragen naar aanleiding van
deze uitspraak.
Wanneer mogen gemeenten leges rekenen?
Volgens de Gemeentewet mogen gemeenten leges rekenen wanneer zij aan
burgers een dienst bewijzen. Van een dienst is sprake als bij hetgeen
hij verzoekt het privé-belang van de burger groter is dan het
overheidsbelang (het algemene belang) . Een voorbeeld is de aanvraag
van een bouwvergunning. Uiteraard is zoân vergunning nodig uit een
oogpunt van veiligheid, welstand etc. (algemeen belang), maar
uiteindelijk is het belang van de aanvrager groter (privé-belang); hij
heeft die vergunning nodig om te kunnen bouwen.
Waarom geldt de beslissing van het hof niet voor paspoorten en
rijbewijzen?
De vraag of gemeenten bij de aanvraag van een paspoort leges mogen
rekenen is niet aan het hof voorgelegd. Het hof mag er dan ook niet
over beslissen.
Over de aanvraag van een rijbewijs heeft het hof wel beslist. Daarvoor
mogen volgens het hof wel leges worden gerekend omdat een rijbewijs nu
eenmaal nodig is om een motorrijtuig te mogen besturen. Dat is een
privé-belang.
Vanaf welk moment mogen gemeenten geen leges meer rekenen voor
identiteitskaarten?
Dat is op dit moment niet te zeggen. De gemeente waarover het hof heeft
beslist, kan de kwestie voorleggen aan de Hoge Raad. Of die gemeente
dat gaat doen, is nog niet bekend, maar er mag vanuit worden gegaan dat
het wel gebeurt.
Zolang de Hoge Raad niet heeft beslist, kunnen gemeenten leges rekenen
voor identiteitskaarten.
Kunnen burgers leges alsnog terugkrijgen?
Om reeds betaalde leges achteraf terug te krijgen, moet iemand bezwaar
maken en vragen of de gemeente het bezwaar aanhoudt (wacht met het
nemen van een beslissing) tot de Hoge Raad over deze zaak heeft
beslist. Bezwaar maken kan tot 6 weken na betaling. Dus ook als vóór
7 oktober 2010 is betaald, kan iemand nog bezwaar maken. Als de Hoge
Raad het eens is met de redenering van het hof, moet een gemeente de
leges terugbetalen. Als een gemeente niet wacht op de uitspraak van de
Hoge Raad en het bezwaar afwijst, dan moet beroep bij de rechtbank
worden ingesteld om te zorgen dat recht op terugbetaling blijft
bestaan. Leges die iemand heeft betaald langer dan 6 weken voor deze
uitspraak kunnen niet worden teruggevraagd.
Kost de beslissing van het hof gemeenten veel geld?
Eerst zal naar verwachting de Hoge Raad zich nog uit moeten spreken
over de beslissing van het hof. Als de Hoge Raad de beslissing van het
hof volgt, dan heeft dat aanzienlijke gevolgen voor de gemeentelijke
financiën. De exacte omvang daarvan is het hof niet bekend.
LJ Nummer
BN9659
Zie het origineel
Bron: Gerechtshof 's-Hertogenbosch
Datum actualiteit: 7 oktober 2010 Naar boven