SGP
van slapen'
"Je kunt er overdag niet van eten en 's nachts niet van slapen"
Het 'spoorboekloos rijden' zal tot grote overlast leiden in de
landelijke gebieden. Dat zegt SGP-kamerlid Dijkgraaf in het algemeen
overleg dat de Kamer voert met minister Eurlings van Verkeer. De
consequentie van spoorboekloos rijden is namelijk dat veel
goederenvervoer zal worden weggedrukt naar minder druk bereden lijnen,
met name in de landelijke gebieden. Waar nog bij komt dat
goederenvervoer per spoor nauwelijks loont: Dijkgraaf: "Je kunt er
overdag niet van eten en 's nachts niet van slapen." De SGP herhaalt
haar pleidooi om goederenvervoer meer over water te laten verlopen.
---
Algemeen overleg Programma Hoogfrequent Spoorvervoer
Dijkgraaf
7 oktober 2010
Ambities
We spreken vandaag over een voorkeursbeslissing. Een beslissing
derhalve waarmee geen onomkeerbare stappen worden gezet en die geen
formele status heeft in de zin van formele tracéwetprocedures. De
voorkeursbeslissing geeft echter wel de kaders aan voor de verdere
uitwerking van PHS.
Het PHS geeft invulling aan de spoorambities van het kabinet op
middellange termijn. Centrale doelstelling is het komen tot
hoogfrequent spoorvervoer op de drukste trajecten in de Randstad en het
verwerken van het groeiende goederenvervoer. De hoop hierbij is
uiteraard, dat het personenvervoer over het spoor aantrekkelijker wordt
en de groei van de mobiliteit over de weg enigszins beperkt kan
blijven. Deze doelstelling kan mijn fractie op zich prima
onderschrijven.
Ik wil hierbij wel de basale opmerking maken, dat er in Nederland nog
nauwelijks ervaring is opgedaan met de verhoging van frequenties en de
gevolgen daarvan voor de vervoervraag. Dat heeft de minister zelf ook
erkend. Dit betekent dus wel dat de gehanteerde vervoersprognoses niet
getoetst kunnen worden aan praktijkinformatie. Simpel gezegd: de
gedachte achter PHS is, dat een hogere frequentie leidt tot een hogere
vervoersvraag. Dat is op zichzelf â vrees ik â slechts een onbewezen
stelling.
We spreken dus over een gevoelen. Laten we wel zijn: ook de oude
doelstelling van het kabinet om per jaar een groei te halen van 5% is
nog nooit gehaald. In die zin blijft het voor mij de vraag of we niet
eerst méér serieuze proeven zouden moeten doen met hoogfrequent
spoorvervoer waarbij ook de effecten op de groei van het aantal
reizigerskilometers worden gemeten, maar ook de âmodal shiftâ wordt
bezien. Idealiter zouden we pas na dergelijke serieuze proeven moeten
overgaan tot de beoogde mega-investering in het verband van PHS.
Goederenvervoer
De gepresenteerde goederenroutering heeft inmiddels heel wat stof doen
opwaaien, in het bijzonder in vele Oost-Nederlandse plaatsen. Mijn
collegaâs hebben ongetwijfeld dezelfde verontruste reacties, oproepen
en moties uit onder meer Overijssel en Gelderland gekregen als ik. Dat
is ook niet iets om laconiek over te doen. We spreken immers over zwaar
goederenvervoer dat door of langs vele woonkernen voert, met alle
consequenties van dien op het vlak van overlast, veiligheid, geluid,
trillingen, waardedaling van woningen, etc. De zorgen rond bijvoorbeeld
de IJssel- en Twentelijn zijn bepaald niet irreëel.
Terzijde: Ik zag dat er 50 miljoen euro is uitgetrokken om het effect
van trillingen in het gehéle PHS-gebied te ondervangen. Het lijkt mij
een illusie dat wij het hiermee redden. Of vergis ik mij?
Als het gaat om het goederenvervoer is voor mijn fractie vervoer over
water veruit favoriet. Ons natte land biedt daarvoor een
voortreffelijke uitgangssituatie en dat moeten we optimaal benutten. De
binnenvaart is schoon, zuinig en geeft erg weinig overlast. Juist
vanwege onze beperkte ruimte als dichtbevolkt landje ligt dit geheel
anders voor goederenvervoer per spoor. Het is voor mij dan ook zeer de
vraag of er zulke kolossale bedragen moeten worden besteed aan
goederenvervoer via het spoor, zoals nu gepland.
Sprekend over vervoersvolumes verdwijnt het spoorvolume in het niet ten
opzichte van het vervoer over water. Helaas geldt niet alleen voor de
Betuweroute, maar breder voor het goederenvervoer over spoor, dat je er
overdag niet van kunt eten en je er âs nachts niet van kunt slapen.
Ligt het dan niet in de rede om veel sterker in te zetten op de
binnenvaart?
Betuweroute
Daarnaast: we hebben thans een hypermoderne Betuweroute, die echter nog
lang niet de volledige capaciteit benut. Mijn stelregel zou zijn, dat
vervoer naar Duitsland in principe wordt gedaan via deze route. Binnen
Duitsland kan dan het vervoer zo nodig andere richtingen op zwenken.
Ongetwijfeld is deze route niet voor ieder goederenpakket geschikt.
Maar is dat erg? Over welk goederenvolume hebben we het dan precies en
verdwijnt dat niet in het niet ten opzichte van het geheel van de
goederenstromen? Is het proportioneel om zoveel publiek geld uit te
trekken voor relatief bescheiden goederenvolumes met weinig toegevoegde
waarde? Zeker als we dat afzetten tegen de consequenties voor vele
dorpen en steden.
Deventer
Tot slot. Mijn fractie is blij met de opening die de minister in zijn
brief biedt om alternatieven te overwegen rond de korte tweesporige
boog bij Deventer. Gelet op het brede verzet in de regio is dit
noodzakelijk. Ik onderstreep hierbij, dat â als wordt gekomen tot een
alternatief â het niet vanzelfsprekend is de extra kosten bij de regio
te deponeren. De regio wordt immers primair geconfronteerd met de
nadelen van PHS, terwijl de voordelen ervan daar niet primair
neerslaan. Is dit ook de insteek van de minister?