Jonge illegalen in Nederland hebben uitzichtloos leven
Weinig kansen voor minderjarige vreemdelingen om toekomst op te bouwen
Minderjarige vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven hebben
een slecht toekomstperspectief. Hoewel de meeste jongeren er naar
streven om hier een rechtmatige verblijfstatus te krijgen, krijgen ze
hier in hun jeugdjaren weinig kansen voor. Dit concluderen Richard
Staring en José Aarts, criminologen van de Erasmus Universiteit
Rotterdam, uit het onderzoek `Jong en illegaal in Nederland' dat zij
hebben uitgevoerd in opdracht van Wetenschappelijk Onderzoek- en
Documentatiecentrum (WODC).
Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv's) zijn naar Nederland
gekomen door oorlog of politieke / economische instabiliteit in het
land van herkomst, of vanwege overlijden van ouders of geweld binnen de
familie. Slechts een enkeling heeft in Nederland familie of andere
contacten, de meesten komen via mensensmokkelaars en worden hier bijna
letterlijk gedumpt. Tot hun achttiende hebben zij recht op opvang, maar
met het meerderjarig worden hebben zij nauwelijks of geen toegang tot
arbeid, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg. Ze lopen het risico
slachtoffer te worden van uitbuiting en hebben een slecht
toekomstperspectief. Onderdak, inkomen en structuur vallen weg en de
afgewezen asielzoeker dient Nederland zelfstandig te verlaten.
Staring en Aarts interviewden 118 illegaal in Nederland verblijvende
jongeren van 16 tot 25 jaar. Zij kwamen erachter dat de meesten
`leefgeld' krijgen van particuliere hulporganisaties en dat slechts een
derde hun geld verdient in het zwarte circuit (bouw of horeca). Ook
hebben zij weinig tot geen toegang tot scholing en gezondheidszorg.
Wonen doen zij of op straat of in een goedkope of gratis woning.
Staring: "Er is hierdoor een grote kans op machtsmisbruik en
uitbuiting, soms verwacht een huiseigenaar arbeid of seksuele diensten
in ruil."
Ondanks dit onzekere en onregelmatige bestaan komt criminaliteit in
deze groep weinig voor. De jongeren willen uit handen van de politie
blijven om de mogelijkheden voor een toekomstig rechtmatig verblijf in
Nederland open te houden en hopen op een verblijfstatus. Zij voelen
zich na een jarenlang verblijf thuis in Nederland en willen een
toekomst voor zichzelf opbouwen. De onderzoekers zien de toekomst voor
deze jongeren somber in: "Ze hebben echter nauwelijks perspectief en
leven een uitzichtloos bestaan: hun situatie is ronduit slecht te
noemen", aldus Staring en Aarts.
Het rapport "Jong en illegaal in Nederland. Een beschrijvende studie
naar de komst en het verblijf van onrechtmatig verblijvende
(voormalige) alleenstaande minderjarige vreemdelingen en hun visie op
de toekomst." is uitgegeven door Boom Juridische Uitgevers, 2010. ISBN
978-90-8974-367-1
Noot voor redacties:
Noot voor de redactie,
Erasmus Universiteit Rotterdam