Max Planck begint 's werelds eerste onderzoekslijn Taal & Genetica
Datum bericht: 5 oktober 2010
Taal & Genetica is het thema van de nieuwe, vijfde onderzoekslijn van
het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen. Dit is de
eerste onderzoeksafdeling ter wereld die zich volledig zal richten op
het ontrafelen van de relatie tussen genen en taal. Dr. Simon E.
Fisher, afkomstig van de Oxford University neemt de leiding over het
onderzoek. Het Max Planck Instituut werkt nauw samen met onderzoekers
van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour en het
Centre for Language Studies van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Kinderen hebben een ongeëvenaard vermogen om hoogwaardige spraak en
taal te verwerven. Ondanks de enorme complexiteit van dit proces, leren
de meeste kinderen hun moedertaal vrijwel zonder enige inspanning. De
meesten hebben ook geen expliciete instructie nodig voor het opbouwen
van een veelzijdig taalrepertoire. De sleutel tot dit mysterie ligt
waarschijnlijk in onze genen. Deze gedachte krijgt steeds meer bijval
vanuit recente studies naar kinderen met aangeboren taalproblemen. De
nieuwe afdeling Taal & Genetica van het Max Planck Instituut in
Nijmegen zal dit onderzoeksveld uitbreiden en op een hoger plan tillen,
gebruikmakend van de enorme vooruitgangen in moleculaire technologieën
om te ontdekken hoe het menselijk genoom een `language-ready' brein
helpt opbouwen.
Kloven overbruggen
'Wij proberen de DNA-variaties op te sporen die uiteindelijk
verschillende aspecten van onze communicatieve vaardigheden
beïnvloeden', vertelt Simon Fisher, directeur van de nieuwe afdeling
Taal & Genetica. `Dat doen we niet alleen bij kinderen met
taalgerelateerde stoornissen, maar bij de totale populatie - zelfs tot
aan mensen met een uitzonderlijk taalvermogen. Wij proberen de kloven
te overbruggen tussen genen, hersenen, spraak en taal door moleculaire
onderzoeksresultaten samen te voegen met data van andere
analyseniveaus, in het bijzonder celbiologie en neuro-imaging. Daarbij
hopen we de evolutionaire geschiedenis en wereldwijde verscheidenheid
te achterhalen van de belangrijkste genen. Dat kan een nieuw licht
werpen op de oorsprong van taal.'
Uniek project
Fisher's multidisciplinaire onderzoek profiteert van de intensieve
samenwerking met bestaande onderzoeksgroepen en toponderzoekers op het
Max Planck Instituut. `Dit is een uniek project', constateert Fisher.
`Het wordt de eerste onderzoeksafdeling ter wereld die zich geheel zal
richten op het opsporen van functionele relaties tussen genen en taal.'
Voor zijn komst naar het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek
was Simon Fisher `Royal Society Research Fellow' aan de Oxford
University. Zijn onderzoek omvat studies naar de functies van FOXP2,
het eerste gen dat betrokken lijkt te zijn bij taal en spraak en dat in
2001 is ontdekt door Fisher en zijn collega-onderzoekers. Fisher heeft
meer dan 70 toonaangevende publicaties op zijn naam staan en zijn
internationale onderscheidingen omvatten de Francis Crick Prize Lecture
in 2008 en de Eric Kandel Young Neuroscientists Prize in 2009.
Radboud Universiteit Nijmegen