GroenLinks
Godsdienstvrijheid of vrij van godsdienst?
Woensdag 25 augustus 2010, 15:53u - Dick Pels
Attentie! Vanwege het grote aantal aanmeldingen is de conferentie verplaatst van de Eerste Kamer in Den Haag naar de Jacobikerk in Utrecht.
De afgelopen jaren is religie weer volop een politiek thema geworden. Het komende VVD/CDA/PVV-kabinet zet die discussie op scherp. Vormt religie een belemmering of juist een stimulans als het gaat om volwaardig burgerschap in onze samenleving? Op 9 oktober bent u welkom in de Utrechtse Jacobikerk op een conferentie over de grenzen van de godsdienstvrijheid. Organisatie: Wetenschappelijk Bureau GroenLinks, platform De Linker Wang, Eerste Kamerfractie GroenLinks en de Amsterdamse studentenwerkgroep 'Religie en politiek'.
Toelichting:
Het recht van mensen en groepen om hun geloof te belijden en daar concreet vorm aan te geven, ook in de publieke ruimte, is diep geworteld in de Grondwet en verdient blijvende verdediging. Maar tegelijkertijd kunnen op die godsdienstvrijheid gebaseerde organisaties, groepen, kerken, moskeeën andere grondrechten onder druk zetten. Daarbij gaat het om waarden waar wij eveneens zeer aan hechten: gelijke behandeling van mensen ongeacht geloof, levensovertuigingen, politieke opvattingen en overtuigingen, sekse en seksuele voorkeur. Ook de vrijheid van meningsuiting is de afgelopen tijd onder druk komen te staan. Dit heeft de vraag opgeroepen of kritiek op godsdienst en religieuze groepen altijd geoorloofd is, of dat daarmee de godsdienstvrijheid wordt bedreigd.
Hoe te reageren als juist religieuze bewegingen, groepen en instituties grondrechten aanvallen die voor ons uitgangspunt zijn van ons handelen? Kunnen we de emancipatoire grondrechten verdedigen zonder de religieuze groepen in hun vrijheid te beknotten? Of zijn we pas vrij als we van godsdienst af zijn?
Er lijkt sprake van een patstelling, maar die willen we juist vermijden door een vrijzinnige benadering van de tegenstellingen. In plaats van polarisatie die mensen en groepen verder van elkaar vervreemdt, zoeken we dialoog en debat, waarbij we de confrontatie niet schuwen. Alleen openheid biedt ons inziens een overtuigend en verleidend tegengif tegen zowel fundamentalisme als populisme, die beide de beginselen van een democratische rechtstaat en beschaving onder druk zetten.
Programma
Gespreksleiding: Tof Thissen en Erica Meijers
10:30 Opening door Anton Zijderveld. Hoe kunnen we overtuigingen koesteren zonder fanatiek te worden? Twijfelen is typisch menselijk. Als we de twijfel niet hadden, zouden we geen vrolijke zekerheden kunnen bezitten. Maar hoe vermijden we de alles relativerende twijfel aan alles en iedereen?
11.00 Onderwijs, zorg & welzijn en de publieke omroep
Vergelijkend debat over drie maatschappelijke domeinen waar de spanning tussen godsdienstvrijheid en individuele emancipatie direct voelbaar is. Sprekers: Ruard Ganzevoort, Lydia Helwig Nazarowa en Henk Hagoort. De sprekers beschrijven voor het veld van respectievelijk onderwijs, zorg en welzijn, en media hoe daar de spanning concreet zichtbaar wordt en welke vruchteloze of vruchtbare manieren van omgang gezocht worden. Reactie op de drie bijdragen door Wibren van der Burg, die laat zien wat de terugkerende thema's zijn en hoe dat kan worden verstaan in een levensbeschouwelijk plurale samenleving met een neutrale overheid.
12:15 Dick Pels en Paul Scheffer in debat over tolerantie. In het integratiedebat is het een mantra geworden: 'onze tolerantie is omgeslagen in onverschilligheid'. Maar is het niet tijd om de waarde van het 'leven en laten leven' opnieuw uit te vinden? Veronderstelt de oer-Hollandse praktijk van het schipperen tussen opvattingen en culturen niet een beschaafde vorm van onverschilligheid?
13.00 Lunch
13:45 Emancipatie: binnen, buiten of zonder religie?
Wat zijn vruchtbare strategieën voor emancipatie en persoonlijke ontwikkeling, gegeven de spanningsverhouding tussen religieuze tradities en vrijzinnigheid? Moeten overheden hierin neutraal of normatief optreden? Heeft de individuele godsdienstvrijheid voorrang boven de collectieve godsdienstvrijheid? Een forumdiscussie over onder meer moslimfeminisme, seksueel misbruik in de katholieke kerk en protestantse homoemancipatie met Leyla Çakir, Hans van der Ven en Herman Meijer.
15.00 Cabaret met 'Geen Familie'
15.15 Lezing Femke Halsema over vrijzinnigheid, religie en politiek, met reacties van Sophie in 't Veld (D66) en André Rouvoet (CU).
16.30 Borrel
Toegang, inclusief lunch en afsluitende borrel: ¤ 15 p.p. U kunt zich inschrijven via http://wetenschappelijkbureau.groenlinks.nl/religie-politiek