Radboud Universiteit Nijmegen
Nieuw licht op de Nacht van Schmelzer
Datum bericht: 11 oktober 2010
KVP-fractievoorzitter Norbert Schmelzer was er in zijn `Nacht' (13-14
oktober 1966) niet op uit zijn rivaal Jo Cals beentje te lichten, maar
probeerde de schade voor zijn partij beperkt te houden. Dat is de
belangrijkste conclusie van het boek Rondom de Nacht van Schmelzer van
Peter van der Heiden en Alexander van Kessel van het Centrum voor
Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Rondom de Nacht van Schmelzer De boel bij elkaar houden
Rondom de Nacht van Schmelzer maakt korte metten met de suggestie dat
het in die bewuste nacht om een machtsstrijd tussen twee partijgenoten
ging. Binnen de KVP-fractie was sprake van een grote rechtervleugel en
een veel kleinere, maar luidruchtige linkervleugel. Het was de missie
van fractievoorzitter Schmelzer om de eenheid te bewaken, wat een
onhoudbare taak bleek. Schmelzer moest in 'de Nacht' kiezen voor het
centrumrechtse deel van zijn fractie of de kleinere linkerflank. Hij
maakte daarin een zakelijke afweging, aldus de onderzoekers.
Alleen in uiterste noodzaak
Rondom de Nacht van Schmelzer laat ook zien hoe, ook toen al, de
confessionelen zo veel liever regeren met de liberalen dan met de PvdA.
Zelfs toen in de formatiebesprekingen de PvdA zich een stuk
coöperatiever opstelde dan de VVD, koos de KVP voor samenwerking met
die laatste partij. Die voorkeur gaf voeding aan de these van `de
uiterste noodzaak', de leer uit begin jaren twintig dat `alleen in
uiterste noodzaak' met de sociaaldemocraten geregeerd zou worden.
Toneelstuk
Woensdag 13 oktober 2010 vindt een bijzondere presentatie plaats van
Rondom de Nacht van Schmelzer: in de oude zaal van de Tweede Kamer
zullen fragmenten uit Martin van Amerongens toneelstuk De Nacht van
Schmelzer uit 1991 worden opgevoerd. Oud-PvdA-Kamerlid John Leerdam
voert de regie. Met bekende acteurs als Thom Hoffman en bekende
politici onder wie Bert Koenders.
Peter van der Heiden en Alexander van Kessel, Rondom de Nacht van
Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra, 1963-1967
Amsterdam: Uitgeverij Boom, 2010
Rondom de Nacht van Schmelzer is het achtste deel in de serie
`Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945' van het Centrum voor
Parlementaire Geschiedenis. Zie voor meer informatie het persbericht.