Gemeente Nijmegen

12-10-2010

Nijmegen geeft kunst terug aan kunstenaars

Nijmegen bezit een moderne kunstcollectie met zo'n 3100 objecten van 660 verschillende kunstenaars. De grote hoeveelheid maakt het moeilijk voor de gemeente om de objecten goed te beheren. De gemeente gaat nu de collectie verkleinen. De objecten die niet bij de 'kerncollectie' komen, worden teruggegeven aan de kunstenaars of aan de organisaties die werken in bruikleen hebben.

De grote hoeveelheid kunstwerken die Nijmegen in bezit heeft plaatst de gemeente voor problemen met opslag en beheer. Sinds 2004 worden de objecten, zowel schilderijen als beeldhouwwerken en andere objecten, beheerd door het Regionaal Archief Nijmegen. Voor een deel hangen de werken in gemeentelijke panden en in openbare gebouwen. Het overgrootte deel staat echter opgeslagen.

Met de opbouw van de moderne kunstcollectie is gestart in 1955. Een aantal werken van bijvoorbeeld Robert Terwindt, Nikki de St. Phalle, Anton Heijboer en Margriet Smulders is aangekocht Het overgrootte deel, zo'n 2300 werken, is afkomstig van kunstenaars die de werken voor de gemeente vervaardigden in het kader van de Beeldende Kunstenaars Regeling. Deze is in 1987 beëindigd.

Doordat de collectie niet goed is beheerd, ontbreekt een goed overzicht van de collectie en ook de registratie van en toezicht op in bruikleen gegeven werken is onvoldoende. Daarnaast voldoen de depots niet aan de fysieke en klimatologische eisen waaronder kunst opgeslagen moet worden. Om te voorkomen dat er meer kunstwerken beschadigd raken of verdwijnen, kiest de gemeente voor een overzichtelijke collectie die wél goed beheerd gaat worden. Bovendien zijn er steeds minder werken nodig voor aankleding van gemeentelijke gebouwen en bestaat een groot deel van de collectie uit kwalitatief minder werk.

Om op een zorgvuldige manier te 'ontzamelen' en tot een kerncollectie van ongeveer 1000 kunstobjecten te komen, maakt de gemeente een selectie uit de objecten. Een externe commissie met leden van de commissie Beeldende Kunst helpt bij de keuze en ondersteunt het traject. De kunstvoorwerpen die de gemeente niet meer wil beheren worden eerst als schenking aan de organisaties aangeboden die werken in bruikleen hebben. Vervolgens krijgen kunstenaars de kans hun eigen kunstvoorwerpen terug te nemen. Blijven er vervolgens nog stukken over, dan worden deze geveild of aan een geregistreerde kunstuitleen geschonken. Als laatste stap, als niemand het werk wil hebben, worden de resterende objecten volgens museale normen vernietigd.

De gemeente doet haar best alle kunstenaars met werk in de gemeentelijke kunstcollectie te achterhalen en stuurt hen een brief. Van een aantal kunstenaars is de recente verblijfplaats echter onbekend. Kunstenaars die kunst aan de gemeente geleverd hebben en niets gehoord hebben kunnen contact opnemen met de gemeente: ontzamelen@nijmegen.nl. Ook belangenverenigingen van kunstenaars zijn betrokken bij het ontzamelingsproces.