Universiteit van Tilburg

Persbericht 13 oktober 2010

Opvallende dip in consumentenemoties

De Nederlandse consument is het afgelopen kwartaal pessimistischer geworden over de eigen financiële toekomst. Nadat een jaar lang de emoties over de economie langzaam steeds positiever werden, laat de economische emotiebarometer nu een duidelijke en zorgwekkende dip zien. Als deze gevoelens aanhouden, is het economisch herstel van het afgelopen jaar ongedaan gemaakt. Ook stijgt het aantal mensen dat een beroep doet op financiële hulp uit hun sociale omgeving. Dat blijkt uit de cijfers van het derde kwartaal van 2010 van het TILCOM-onderzoek van de Universiteit van Tilburg onder Nederlandse consumenten.

Economisch herstel ongedaan gemaakt
In het derde kwartaal kwam de verhouding tussen positieve en negatieve gevoelens van de Ecomotion-index (de economische emotiebarometer) lager uit dan het kwartaal ervoor. Opvallend is dat de teruggang is ingezet na Prinsjesdag. In de periode na het presenteren van de bezuinigingen door het demissionair kabinet is de index teruggezakt van 35,8 naar 27,8. Dat is bijna tot het niveau van een jaar geleden. Nederlandse huishoudens menen dat hun persoonlijke financiële situatie erop achteruit zal gaan en dit beïnvloedt hun emoties negatief.

Voor het eerst werd een aantal kabinetsplannen concreet, met als gevolg dat Nederlanders bang zijn voor de gevolgen voor hun eigen portemonnee. "De bezuinigingen raken hen, letterlijk en figuurlijk. Dit zal de komende periode alleen maar erger worden, als het nieuwe kabinet de rest van de plannen gaat presenteren. Onze nieuwe regering kan haar borst natmaken", aldus Jorna Leenheer, senior onderzoeker bij Centerdata.

Opvallend is ook dat Nederlandse consumenten aangeven in dit kwartaal meer financiële hulp te ontvangen uit hun sociale omgeving, zoals van een familielid, een vriend of een bekende. Verder schatten werkenden de kans op baanverlies hoger in dan een kwartaal geleden. Ook deze ontwikkelingen wijzen niet op een verder herstel van de economie.

Als de negatieve gevoelens aanhouden, dan is de conjunctuur vanuit de Nederlandse consument bezien weer terug bij het niveau van een jaar geleden en is het economisch herstel ongedaan gemaakt. Gezien het feit dat het komende kabinet nog eens 18 miljoen euro wil gaan bezuinigen, is dit niet ondenkbaar.

VVD- en PvdA-stemmers negatiever
De Ecomotion-index is het meest achteruit gegaan onder VVD- en PvdA-stemmers. Bij CDA-kiezers blijven de emoties over de economie ongeveer hetzelfde. En voor PVV-stemmers is de emotionele terugval kleiner dan gemiddeld, maar dat is te verklaren door het feit dat PVV-stemmers zich al weinig positief voelden over hun eigen financiële toekomst.

Over TILCOM
Sinds september 2009 peilt de Tilburg Consumer Outlook Monitor (TILCOM) driemaandelijks de emoties van zo'n 2000 Nederlanders over de economie en stelt een economische emotiebarometer op. Het onderzoek is een samenwerking tussen CentERdata en de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de Universiteit van Tilburg.