Wethouder Financiën Frans van Osch over effecten van begroting 2011
publicatiedatum: donderdag 14 oktober 2010
"Slim en zorgvuldig bezuinigen, maar pijn zal het doen"
Frans van Osch laat geen ruimte voor misverstanden. "We zijn ongenadig
getroffen door de kortingen van het Rijk op de uitkeringen aan de
gemeenten. Dus gaan we bezuinigen. Daar krijgt iedereen mee te maken;
ambtenaren, burgers en instellingen. We hebben ons als college veel
moeite getroost om onze voornemens in ons beleidsprogramma overeind te
houden. We willen slim en zorgvuldig bezuinigen, maar pijn zal het
doen. Onze speerpunten, het onderhoud van de stad, de
onderwijshuisvesting en het uit de wind houden van de zwakkeren blijven
intact. Wat gaat er wél gebeuren? "Wat betreft 2011 hebben we vooral te
maken met ingrepen binnen de Wmo en gekeken naar posten die snel effect
sorteren. Bezuinigingen en verhogingen van de inkomsten die snel kunnen
worden doorgevoerd. Voorbeeld qua inkomsten: een aantal gemeentelijke
diensten worden meer kostendekkend gemaakt en de woonlasten gaan een
beetje omhoog. Vanaf 2012 gaan we bezuinigen op alle gemeentelijke
subsidies en zullen we door taakreductie ook minder gemeenteambtenaren
nodig hebben".
De begroting 2011 is sluitend? "Dat woord gebruik ik liever niet",
aldus Frans. "Ik geef er de voorkeur aan om te zeggen dat we voor 2011
vrijwel alle rijksbezuinigingen waarmee we geconfronteerd worden
opgevangen hebben. Per saldo komen we na het treffen van alle
maatregelen 1,5 miljoen euro tekort en die halen we uit onze reserves;
zeg maar: ons spaargeld. Dat kan je natuurlijk niet te vaak doen, dus
dat gaan we de komende jaren weer inhalen opdat we op termijn weer
financieel gezond zijn. Als we niet nog meer worden gekort door de
Rijksoverheid gaat ons dat lukken".
Uitdaging
Traditiegetrouw is de wethouder van Financiën bij de presentatie van de
nieuwe begroting de woordvoerder van het college van burgemeester en
wethouders. De begroting 2011 is de eerste die hij presenteert.
"Inderdaad, de positie van wethouder Financiën is in deze crisistijd
niet benijdenswaardig. Ik speel geen Sinterklaas, maar wel de rol van
een wat nare Zwarte Piet. We nemen tal van besluiten die niet leuk
zijn, maar het moet wel gebeuren. Die verantwoordelijkheid gaan wij als
college niet uit de weg. Vaktechnisch gezien (Frans is
registeraccountant, red.) is het natuurlijk een uitdaging".
Financiële positie
Desgevraagd geeft hij een schets van de financiële positie van
Hilversum aan de vooravond van de presentatie van de gemeentebegroting.
"Onze totale begroting beloopt zo'n 240 miljoen euro. Pakweg 1/6
daarvan, zo'n 40 miljoen innen wij met onze gemeentelijke belastingen
zoals onroerende zaak belasting, riool- en afvalstoffenheffing,
parkeergelden en leges, bijvoorbeeld voor bouwvergunningen en
rijbewijzen. Voor het leeuwendeel van onze inkomsten zijn we dus, net
zoals andere gemeenten, afhankelijk van het Rijk. De grote bulk daarvan
is de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Die uitkering gaat ook
voor ons flink omlaag. We weten dat we ook minder geld krijgen voor de
Wmo, de maatschappelijke opvang en uitvoering van de Wet werk en
bijstand. Daarnaast krijgen we geld van het Rijk en de provincie uit
allerlei potjes, maar dat zijn vooral zoals dat heet `geoormerkte
subsidies'. Dat is geld dat je uitsluitend mag besteden aan waarvoor
het bedoeld is .Voorbeeld daarvan is het geld dat we kregen voor het
Integraal Bereikbaarheidsplan. Daarvoor moeten we die klus klaren.
Komen we tekort, dan mogen we zelf bijleggen en houden we over, dan
moeten we het teruggeven".
Uitgerekend ten tijde van het maken van deze begroting zijn het ook in
het Haagse woelige tijden. Er is een demissionair kabinet dat nu al
meer dan drie miljard aan bezuinigen afkondigde, terwijl het
regeerakkoord voor het komende kabinet rept over 18 miljard
bezuinigingen. Dat zullen met name de Nederlandse gemeenten gaan
voelen. Hoe ga je daarmee om? Regeren is weliswaar vooruitzien, maar
exacte cijfers van het nieuwe kabinet ontbreken nog bij het ter perse
gaan van deze pagina's.
Zoekrichtingen
Van Osch: "We hebben een redelijke inschatting gemaakt van het bedrag
dat we minder gaan krijgen van het Rijk. Dat beloopt de komende jaren
zo'n 13,5 miljoen euro. Daarvan kunnen we er 3,9 miljoen op korte
termijn realiseren. Ze zijn verwerkt in de gemeentebegroting 2011 en ze
lopen uit naar 5,4 miljoen in 2015. Dat is de eerste bezuinigingsronde.
We kijken ook vooruit, daarom geeft het college de raad ook
zoekrichtingen om de rest van de bezuinigingen in 2015 gerealiseerd te
hebben. Dat traject heet de tweede bezuinigingsronde. Die begint in
2012 met 4,9 miljoen euro en eindigt in 2015 met structureel 7,8
miljoen euro".
"Zoals gezegd keken we voor de begroting van 2011 naar de posten die
snel effect sorteren. Snel bezuinigen of snel de inkomsten verhogen. Zo
verwerkten we de kwijtscheldingen voor de riool- en afvalstoffenheffing
in het tarief. Voorheen legden we dat bij uit de algemene middelen".
Dieper
"De tweede bezuinigingsronde start in 2012 en dan moeten we meer
ingrijpende maatregelen treffen. Maar", stelt de wethouder Financiën
voorop, "we willen de dingen niet kapot bezuinigen. We gaan allereerst
uit van ons de wettelijke taken en bij de overige taken kijken we hoe
we ons geld zo effectief mogelijk kunnen inzetten. We willen zo min
mogelijk bestaande structuren afbreken. Als college hebben we de
financiële toekomst van Hilversum scherp op het netvlies. We hebben
zoekrichtingen geformuleerd. Alle gemeentelijke programma's komen aan
bod. Dat doen we zorgvuldig en secuur. Voorbeeld van een belangrijke
zoekrichting is het korten op gemeentelijke subsidies. We hebben de
instellingen al geïnformeerd: houd je vast vanaf 2012! Op 20 oktober
spreken we met de raad, burgers en instellingen over onze
zoekrichtingen. We hebben op programmaniveau aangeduid hoeveel we
daarvan willen bezuinigen. We gaan praten met het maatschappelijk veld.
Met name over hun producten want we willen eerst concrete
prestatieafspraken met ze maken en vervolgens daarop baseren hoeveel
subsidie ze krijgen . We gaan elke subsidie kritisch bekijken. Dus:
iedereen is gewaarschuwd en niemand kan zeggen dat hij hierdoor verrast
wordt. De kranten staan al maanden bol van overheidsbezuinigingen als
gevolg van de financiële crisis. Het komend voorjaar willen we het
proces van die tweede ronde goed op de rails hebben. Als de
wereldeconomie stabiel blijft, dan hebben we op dát moment een plaatje
van hoe het verder moet".
Takenreducties
"In die tweede ronde ligt het accent ook op takenreducties; het
verminderen van taken van onze organisatie. Een voorbeeld zijn de
grondexploitaties (nieuwbouwprojecten, red.). Er zijn er minder, dus
zijn er ook minder ambtenaren nodig. Ik heb er vertrouwen in dat we
gedwongen ontslagen zoveel mogelijk kunnen beperken. Wat dat betreft
hebben we het voordeel dat we van alle gemeenten in ons land op twee na
het meest vergrijsde personeelbestand hebben. De reductie kan zo ook
via natuurlijk verloop worden gerealiseerd".
Tot slot nog een vermaning: "De primaire doelstelling is dat we onze
meerjarenraming op orde krijgen. Want één ding is helder: als die
meerjarenraming niet degelijk is, staan ons nog veel grotere en
onaangenamere verrassingen te wachten, die we misschien dan niet meer
in de hand hebben".
Gemeente Hilversum