Nivel
Blijf oefenen bij artrose
NIVEL: artrose 11 oktober 2010 | Patiënten met artrose aan knie of heup
krijgen greep op hun ziekte met oefentherapie. Hoe meer ze blijven
oefenen, hoe meer pijn en beperkingen verminderen, ook op de lange
duur. Operaties zijn niet altijd meer nodig, of uit te stellen, zo
blijkt uit onderzoek van het NIVEL waarop Martijn Pisters 15 oktober
promoveert aan VUmc.
Artrose aan knie of heup komt veel voor. Naar schatting hebben in
Nederland 312.000 mensen knieartrose en 238.000 mensen heupartrose. Op
de korte termijn blijkt fysiotherapeutische behandeling met
oefentherapie effectief. Oefentherapie verlicht de pijn en vermindert
beperkingen bij bijvoorbeeld lopen of fietsen. Maar als de behandeling
is afgelopen neemt dat effect weer af, doordat de meeste mensen stoppen
met de oefeningen en terugvallen in een inactieve levensstijl. Martijn
Pisters onderzocht daarom bij het NIVEL of gedragsgeoriënteerde graded
activity (GRADIT) patiënten helpt de oefeningen langer vol te houden.
Lange termijn
Martijn Pisters: Patiënten met knie- of heupartrose gaan vooruit na
zowel de gebruikelijke behandeling als de GRADIT-behandeling. De
bottleneck is de therapietrouw. Artrosepatiënten hebben meer profijt
van de behandeling als ze na afloop hun oefeningen regelmatig blijven
doen en lichamelijk actief blijven. De therapietrouw en lichamelijke
activiteit blijken op de lange duur inderdaad aanzienlijk te verbeteren
door de GRADIT-behandeling. Bij de patiënten met heupartrose blijkt
GRADIT bovendien effectiever dan de gebruikelijke behandeling. Zij
ervaren het eerste jaar minder pijn en beperkingen en er zijn op de
lange termijn minder snel gewrichtsvervangende operaties nodig.
GRADIT
Bij gedragsgeoriënteerde graded activity bekijken patiënten samen met
de fysiotherapeut welke activiteiten ze het belangrijkste vinden, en
bij welke ze het meeste last hebben. Vervolgens kiezen ze er drie uit,
bijvoorbeeld lopen, fietsen en tuinieren, waarvan de intensiteit
stapsgewijs wordt opgevoerd. Bijvoorbeeld elke dag een minuut meer
wandelen, onafhankelijk van de hoeveelheid pijn. Daarnaast krijgen
patiënten oefeningen om de spierkracht en gewrichtsmobiliteit te
verbeteren. Ze krijgen een grote eigen verantwoordelijkheid en de
fysiotherapeut treedt op als coach. Hij beloont actief gedrag met
complimenten en aanmoedigingen en probeert ongewenst gedrag, zoals
richten op pijn en daarover klagen, uit te doven door het te negeren.
Na afloop van de behandeling komen de patiënten nog vijf tot zeven keer
terug bij de fysiotherapeut.
Vijf jaar
De onderzoekers volgden vijf jaar lang twee groepen patiënten met
artrose aan heup of knie. De ene groep kreeg de conventionele
behandeling met oefentherapie volgens de richtlijn van het Koninklijk
Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, de andere groep de
GRADIT-behandeling. Op verschillende momenten in die vijf jaar werden
pijn en lichamelijk functioneren gemeten en is gekeken naar het aantal
gewrichtsvervangende chirurgische ingrepen.
Het onderzoek is uitgevoerd met subsidie van het Reumafonds.
Meer informatie
Een samenvatting van het proefschrift verschijnt online na de promotie
op 15 oktober 2010
Expert/contactpersoon
* Drs. M.F. (Martijn) Pisters, telefoon 030 272 9700
Programmaleider
* Dr. C. (Cindy) Veenhof
Onderzoeksthema
* Effecten van interventies
Zie ook
* Blijf oefenen bij artrose
* Minder operaties vanwege heupartrose met nieuwe
fysiotherapiebehandeling
* Huisartspraktijk groeit uit tot kleine gezondheidszorgorganisatie
* Voorspellen van functionele achteruitgang bij artrose
* Online inzicht in toekomstige vraag naar eerstelijnszorg