Gemeente Onderbanken
Herstel monumentaal wegkruis
Restaurateurs van de Venrayse Ateliersgroep hebben afgelopen week met
de spontane medewerking van een aantal bewoners uit Jabeek het
monumentale Gevelkruis in Jabeek, op de hoek van de Dorpsstraat-
Susterselerweg (of Etzenraderstraat zoals de Monumentenwacht schrijft
in haar rapport) weggehaald. Het gaat om een momentaal wegkruis uit
1776 van zeer hoge waarde dat tegen een huisgevel is geplaatst. Het
cementen corpusbeeld is ernstig verweerd en wordt vervangen door een
nieuw beeld. Het vier meter hoge houten kruis wordt gedroogd en
gerestaureerd.
De restauratie van het kruis wordt uitgevoerd in het kader van het plan
Dorpen in het Groen van de stichting Instandhouding Kleine
Landschapselementen, de gemeente Onderbanken, een plaatselijke
bewonersgroep en IVN. Op basis van een gezamenlijk gemaakte wensenlijst
wordt gericht gewerkt aan de kwaliteit van het landelijk buitengebied,
het erfgoed en de natuurwaarden. Het project vindt plaats met steun van
Europa, de Provincie Limburg, de gemeente en IKL.
In het kader van Jabeek, Dorp in het Groen is al eerder groen geplant
langs de Quabeekgrub, is een zitbank langs de Steegweg geplaatst en is
de jeu de boullesbaan aangelegd. Ook is er een informatieavond geweest
over de bescherming van wilde bijen. Ter verhoging en verfraaiing van
het dorpsbeeld plant IKL deze winter ook nieuewe hoogstamboomgaarden
aan.
Veldkruisen zijn al eeuwenlang hele markante herkenningstekens in het
landschap. Jabeek heeft diverse van dit soort kruisen die soms al
eeuwenlang voor de bewoners dienen als baken en oriëntatiepunt. Nog
steeds richten mensen zich tot deze plekken voor hun gemoedsrust of
geestelijk welzijn. In het kader van het project âDorpen in het groenâ
is door de Monumentenwacht Limburg een inspectierapport opgesteld voor
het monumentale gevelkruis. Het kruis dateert uit 1776. Later is het
tegen de gevel van een huis geplaatst. Uit de inspectie bleek dat het
wegkruis in een zeer slechte staat verkeerde. Het houten kruis heeft
schraal, gebarsten schilderwerk en de linkerarm van de corpus is
afgebroken. Bovendien is de wapening bij de elleboog vrijgekomen. Ook
brokkelt de sokkel af.
Op advies van de Monumentenwacht schakelde IKL de Venrayse
Ateliersgroep in. Deze specialisten voeren de restauratie van het
wegkruis uit. Bij het afnemen van het zware kruis kregen ze de
afgelopen week de spontaan aangeboden hulp van een aantal bewoners uit
Jabeek die met een inderhaast opgetrommelde boer het kruis van de
sokkel haalden.
Het houtwerk wordt in de werkplaats gedroogd en hersteld. Van de corpus
wordt een kunststof afgietsel gemaakt. Dit, omdat roestig ijzer in een
dunne betonnen arm niet definitief te stabiliseren valt. Op termijn zou
de kwaal onherroepelijk weer de kop opsteken. Uiteindelijk zouden
herhaalreparaties steeds moeilijker uit te voeren zijn en zou het kruis
alsnog in verval raken. Het afgietsel maken is een langdurig proces
waardoor het kruis pas in het voorjaar van 2011 herplaatst wordt. IKL
zal dan een hardstenen sokkel laten maken ter vervanging van de
betonnen sokkel.