Belgische Federale Overheid

Republiek Congo starten onderhandelingen

Strijd tegen illegale houtexport: Europese Unie en Democratische Republiek Congo starten onderhandelingen

Datum: 21 oktober 2010

Europees commissaris voor Ontwikkeling, Andris Piebalgs, José Bononge Endundo, minister voor Milieu, Natuurbescherming en Toerisme van de Democratische Republiek Congo, en Belgisch minister voor Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel hebben vandaag namens het Belgische EU-voorzitterschap een verklaring ondertekend die het startsein is van de onderhandelingen over een vrijwillige partnerschapsovereenkomst betreffende de uitvoer van legaal hout naar de EU, de zogenoemde FLEGT-overeenkomst betreffende wetshandhaving, governance en handel in de bosbouw. Het gaat om de eerste stap in het onderhandelingsproces, dat waarschijnlijk medio 2013 zal worden afgerond. De overeenkomst moet ervoor zorgen dat voor houtproducten uit de Democratische Republiek Congo een certificaat van legale oorsprong wordt afgegeven.

Europees commissaris voor Ontwikkeling Andris Piebalgs verklaarde: "Het besluit van de Democratische Republiek Congo om de strijd tegen illegale houtkap aan te binden, is goed nieuws voor Congo en voor de EU. Dit initiatief zal de Congolese bosbouwsector helpen zich duurzaam te ontwikkelen en zal nieuwe banen scheppen. Europa van zijn kant zal de zekerheid hebben dat alle houtproducten uit de Democratische Republiek Congo legaal geproduceerd en geëxporteerd zijn."

Resultaten van een FLEGT-overeenkomst

De onderhandelingen over de overeenkomst betreffende wetshandhaving, governance en handel in de bosbouw zullen worden geconcentreerd op het ontwikkelen van een systeem voor tracering en controle van de wettigheid. Hierdoor zullen Europese consumenten de zekerheid hebben dat het hout dat zij kopen afkomstig is van legale bronnen en onder naleving van de ecologische, sociale en fiscale voorschriften is geproduceerd. Ook maatregelen ter bevordering van goed bestuur in de bosbouw, participatie van belanghebbenden, transparantie en verantwoordingsplicht van de overheid zullen tijdens de onderhandelingen aan bod komen. Dankzij deze strengere controlesystemen zal de Democratische Republiek Congo ook de strijd kunnen aanbinden tegen de illegale ontbossing en de aantasting van het milieu, die mee verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering.

Het Belgische ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking heeft financiële steun verleend voor de bevordering van het FLEGT-proces in de Democratische Republiek Congo (augustus 2009 - december 2010). In antwoord op het formele verzoek van Congolees premier Muzito om FLEGT-besprekingen te openen heeft de Belgische ontwikkelingssamenwerking zich ertoe verbonden steun te verlenen voor het onderhandelingsproces en aanverwante maatregelen. In samenwerking met de Congolese zijde ontwikkelt het Belgische ministerie een project waarvoor over de periode januari 2011 - juni 2013 tot 3,5 miljoen euro steun zou kunnen worden verstrekt. De Europese Commissie zal dit project beheren.

Bosbouw en uitvoer uit de Democratische Republiek Congo

Circa 60% van de bossen in het Congobekken, het op een na grootste regenwoudgebied in de wereld, is gelegen in de Democratische Republiek Congo. Dit gebied beslaat ongeveer 98 miljoen hectare, dat wil zeggen 32 maal de totale oppervlakte van België. Circa 40 miljoen mensen wonen in dit gebied en zijn afhankelijk van de bosbouw en ondersteunende sectoren.

De overeenkomst zal bijstand bieden voor de lopende hervormingen van de bosbouw in de Democratische Republiek Congo, door de vaststelling van een nieuwe bosbouwwet en een juridisch kader, de omzetting van de bosbouwrechten overeenkomstig het nieuwe stelsel, de aanwerving van een onafhankelijk controleur van de bosbouw, verbetering van de strategie voor toezicht op de bosbouw en hervorming van het ministerie van Milieu, Natuurbescherming en Toerisme.

Circa 80% van het hout en de houtproducten van oorsprong uit de Democratische Republiek Congo wordt naar Europa geëxporteerd. De belangrijkste bestemmingen zijn Frankrijk (30%), Portugal (23%), België (11%) en Italië (9%). Ook de plaatselijke markten zijn belangrijk en verhandelen enorme hoeveelheden hout, hoofdzakelijk uit de informele sector. De uitvoer van de Democratische Republiek Congo naar Europa vertegenwoordigt 100.000 à 200.000 kubieke meter per jaar en bestaat hoofdzakelijk uit verwerkte producten.

Achtergrond van de FLEGT-overeenkomst

Illegale houtkap heeft een vernietigend effect op de bossen wereldwijd en de bewoners ervan, voor wie de hulpbronnen en diensten absoluut noodzakelijk zijn. Aangenomen wordt dat meer dan de helft van alle houtkap in de kwetsbaarste bosgebieden illegaal is. Volgens schattingen zouden illegale activiteiten wereldwijd goed zijn voor een tiende van de totale mondiale houthandel, wat voor de productielanden een jaarlijks verlies van minstens 15 miljard dollar aan belastingen en heffingen vertegenwoordigt.

Een van de instrumenten van de Europese Unie om de illegale houtkap aan te pakken is beschreven in het actieplan 2003 voor wetshandhaving, governance en handel in de bosbouw (FLEGT). De hoeksteen van dat plan zijn de vrijwillige partnerschapsovereenkomsten tussen de EU en houtexporterende landen. Bovendien heeft de EU in juni 2010 nieuwe wetgeving goedgekeurd: voortaan zullen houtinvoerders en -handelaars zich moeten informeren over de bron van hout- of bosbouwproducten die zij aankopen en zich ervan vergewissen dat het hout legaal is gekapt. Deze EU-verordening "Illegaal hout" omvat een verbod op de verkoop van illegaal hout in de EU. De verordening zal begin 2013 in werking treden.

De Democratische Republiek Congo is het tiende land dat onderhandelingen over een vrijwillige partnerschapsovereenkomst start. Er zijn al overeenkomsten gesloten met Ghana, Kameroen en Congo, en er lopen onderhandelingen met Maleisië, Indonesië, Liberia, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Gabon en Vietnam.

Nadere informatie over het initiatief voor wetshandhaving, governance en handel in de bosbouw is te vinden op de website.

Zie ook MEMO/10/511 over illegale houtkap.