Persbericht van de Universiteit Utrecht
19 oktober 2010
Bedieningspanelen zijn beter op hersens aan te passen
Linker en rechter hersenhelft bepalen plaats op andere manier
De linker en rechter hersenhelft bepalen op een andere manier de plaats van een voorwerp. Dit blijkt uit onderzoek van neurowetenschapper Ineke van der Ham, die op 22 oktober promoveert aan de Universiteit Utrecht. Utrechts literatuuronderzoek van Anna Oleksiak, die op 27 oktober promoveert, laat zien dat dit verschil bij apen ontbreekt. De resultaten van Van der Ham kunnen worden gebruikt om bijvoorbeeld bedieningspanelen gebruiksvriendelijker te maken.
Van der Ham onderzocht de twee verschillende manieren waarop de menselijke hersens de plaats van een voorwerp in de ruimte bepalen. Proefpersonen waren met het linker gedeelte van hun blikveld beter in het vinden van de exacte afstand tot een voorwerp in de buurt. In de rechterkant van het zicht keken de proefpersonen vooral naar de verhouding van het voorwerp tot de omgeving (zie afbeeldingen). Onder andere via een hersenscan zag de onderzoeker dat deze kijkstrategieën zijn opgesplitst over de twee hersenhelften. Dit is het eerste onderzoek dat dit verschil bij proefpersonen in realistische situaties laat zien.
Bedieningspaneel
"Deze kennis is eenvoudig toe te passen op bijvoorbeeld het dashboard van een auto. Bij een snelheidsmeter moet je direct de exacte plaats van de wijzer zien, dat gaat beter als deze links op het dashboard zit", aldus Van der Ham. "De brandstofmeter kan juist weer prima rechts worden geplaatst". Met name bij een ingewikkeld bedieningspaneel zorgt een juiste indeling voor minder fouten en snellere reacties.
Evolutie
Neurobioloog Anna Oleksiak van de Universiteit Utrecht promoveert op 27 oktober ook op een onderzoek naar de ruimtelijke waarneming van de hersens. In een literatuurstudie laat zij zien dat bij apen de linker en rechter hersenhelft juist allebei op dezelfde manier de plaats van een voorwerp bepalen. Oleksiak: "Dit betekent dat tijdens de evolutie van de mens deze taken over de hersenhelften zijn verdeeld. Waarschijnlijk is dit gebeurd tijdens de sterke ontwikkeling van de het taalgebied in de linker hersenhelft."
Afbeeldingen
Afbeeldingen die bij het onderzoek van Van der Ham zijn gebruikt:
De hamer in plaatje A verschuift van naast de deur naar schuin boven de deur. Die verhouding van het voorwerp tot de omgeving zie je vooral goed in de rechterkant van je zicht.
De hamer in plaatje B blijft na verschuiving naast de deur. De exacte afstand verandert wel, waardoor je dit vooral goed ziet in de linkerkant van je zicht.
Universiteit Utrecht
Universiteit Utrecht