EMBARGO tot 3 november 23.00 uur
Amsterdam, 3 november 2010
Meer trombose bij gebruik hemofilie-medicijn
Geregeld worden medicijnen gebruikt voor toepassingen waarvoor ze niet oorspronkelijk zijn bedoeld. Een voorbeeld is het gebruik van een medicijn voor hemofiliepatiënten. Dat wordt de laatste tien jaar ook gebruikt bij verschillende groepen andere patiënten om ernstige bloedingen te stoppen. Maar dit zogenoemde off label gebruik is niet zonder risico, blijkt uit een studie van het AMC. De kans op trombose neemt toe.
De resultaten van het onderzoek verschijnen in de New England Journal of Medicine van donderdag 4 november. Onderzoeker prof. Marcel Levi, sinds 1 september voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC, wil met het artikel de aandacht vestigen op de risico's die zijn verbonden aan het off label gebruik van medicijnen. 'De artsen moeten zich bewust zijn van de bijwerkingen. Omdat de medicijnen off label worden voorgeschreven is daar veelal geen zicht op.'
Levi deed, als internist werkzaam in het AMC, onderzoek naar het medicijn factor VIIa. Dit is ontwikkeld voor hemofiliepatiënten, bij wie de bloedstolling is verstoord. Het medicijn herstelt de stolling. Later ontstond het idee om factor VIIa ook te gebruiken bij zeer ernstige bloedingen bij andere groepen patiënten, bijvoorbeeld op het slagveld of in de operatiekamer. Levi verzamelde de gegevens van 35 studies met bijna 4500 personen. Een deel kreeg het medicijn, een deel een placebo. Trombose in de slagader kwam bijna twee keer zoveel voor (5,5 procent tegen 3,2 procent). Het voorkomen van trombose in de aderen verschilde niet zo veel. Oudere patiënten kregen vaker te maken met ongewenste bloedstolling na toediening van het medicijn.
Het AMC zweert het off label gebruik van factor VIIa niet af. Bij zeer ernstige bloedingen, waarbij de patiënt dreigt dood te bloeden, is er geen keuze meer. 'Soms is de situatie zo ernstig dat je het risico van trombose op de koop toeneemt.' Volgens Levi wordt het middel geregeld, met name in de VS, bij minder ernstige bloedingen gebruikt en de vraag is of dat zo verstandig is.
De producent van factor VIIa, Novo Nordisk, heeft meegewerkt aan het onderzoek en stelde al haar gegevens ter beschikking. Levi:'Het komt niet vaak voor dat een producent zelf in alle openbaarheid onderzoek laat doen naar bijwerkingen van medicijnen.'
Noot voor de redactie (
Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam