Stichting FOM
FOM-onderzoek in de Wetenschappelijke Scheurkalender
Onderzoeker Peter Schall werkte mee aan de Wetenschappelijke
Scheurkalender 2010. Vandaag, vrijdag 5 november, lezen tienduizenden
Nederlanders en Belgen het volgende over korrelige stoffen.
Wetenschappelijke Scheurkalender 2010
vergroten Figuur 1.
Wetenschappelijke Scheurkalender 2010
Fragiel
Zand kan stromen in een zandloper, maar het kan ook vastzitten in een
zandkasteel. Moeten we korrelige stoffen als zand nu als vloeistof,
vaste stof of geen van beide zien?
Een zandhoop op het strand begint te stromen als de helling van de hoop
te steil wordt. Dit is een vreemde eigenschap van korrelige materie in
het algemeen. Deze stroomt alleen als er een voldoende grote kracht op
wordt uitgeoefend. Hier is dat de zwaartekracht, terwijl normale vaste
stoffen over het algemeen niet door de zwaartekracht vloeien.
Daarom worden korrelachtige stoffen als zand in een aparte klasse
materialen ingedeeld: de fragiele materie. Om fragiele materie uit de
`vaste' toestand vloeibaar te maken zijn kleine krachten voldoende.
Voorbeelden zijn vibraties (tik het zoutvaatje op tafel), verdunning en
zwaartekracht.
Bron: Wetenschappelijke Scheurkalender 2010. Mede auteurs: Nick de Jong
en prof.dr. Daniel Bonn, Van der Waals-Zeeman Laboratorium,
Universiteit van Amsterdam.
Eerder gaf Schall met twee collega's tekst en uitleg op 8 februari, 12
april, 13 en 15 mei, 26 juni en 16 augustus 2010.
Meer informatie: Peter Schall, (020) 525 63 14.