Amnesty International

Nederland

Amnesty: Te weinig verbetering vreemdelingendetentie

5 november 2010 Op vrijdag 5 november presenteert Amnesty International tijdens een symposium in
Amsterdam,'Vreemdelingendetentie: in strijd met mensenrechten', een update van het rapport 'The Netherlands: The detention of irregular migrants and asylum-seekers' van 27 juni 2008.
Amnesty International concludeert dat, enkele verbeteringen ten spijt, de Nederlandse praktijk van vreemdelingendetentie niet wezenlijk is verbeterd sinds het verschijnen van haar rapport in 2008. De Nederlandse situatie is daarom nog steeds strijdig met internationale mensenrechten. 'De belangrijkste aanbevelingen uit 2008, zoals het gebruik van alternatieven voor vreemdelingendetentie, waaronder een periodieke meldplicht of een borgsom, zijn niet opgevolgd', aldus Eduard Nazarski, directeur van Amnesty International Nederland.

Ruim 150 organisaties en professionals hebben een oproep van Amnesty International aan de regering ondertekend om alternatieven voor vreemdelingendetentie toe te passen die doelmatig en minder schadelijk zijn. Tevens wordt opgeroepen om tot een meer humaan detentieregime te komen dat vreemdelingen niet verder in hun vrijheid beperkt dan strikt noodzakelijk is. Nazarski: 'mensen in vreemdelingenbewaring worden niet gedetineerd in verband met een misdrijf, dus voor een strafrechtelijk regime ontbreek iedere basis'.

'Justine' is geboren in Congo. Ze is 13 wanneer ze naar Nederland komt. Haar vader heeft hier een vluchtelingenstatus. Eenmaal meerderjarig wordt Justines verblijfsvergunning niet verlengd. Totdat ze zich moet melden op het politiebureau gaat ze gewoon naar school en loopt ze stage. Die dag verandert alles, ze mag niet naar huis, wordt opgesloten in een politiecel en na drie dagen geboeid overgebracht naar een detentiecentrum. Justine is nu 21 en zit al bijna 6 maanden in vreemdelingendetentie: 'drie dagen lang heb ik alleen maar gehuild, de manier waarop ik werd vervoerd, de visitatie bij binnenkomst in de gevangenis, de cel die steeds weer op slot gaat, dat alles geeft me het gevoel een crimineel te zijn. Toen ik hier net was, werd er iemand helemaal gek. Ze werd door de bewakers in de isoleercel gezet. Het gebeurt vaker dat mensen helemaal doordraaien en die mensen zijn hier gezond gekomen. Ik vraag me wel eens af of mij dat ook kan overkomen. Sommige bewakers zijn aardig, anderen niet. Maar in hoe je hier zit en hoe de mensen doen heb je altijd het gevoel een crimineel te zijn.'

Naar aanleiding van de kritiek van Amnesty International kondigde toenmalig staatssecretaris van Justitie Albayrak in september 2008 aan dat de omstandigheden in detentiecentra zouden worden verbeterd. Amnesty heeft sindsdien de praktijk van vreemdelingendetentie nauwgezet gevolgd. 'Het regime is op een aantal punten verbeterd, zoals een uitbreiding van de bezoektijd van een naar twee uur per week en uitbreiding van het activiteitenprogramma met ten minste vier uur per week. Maar onze belangrijkste kritiek staat nog steeds overeind. Vreemdelingendetentie wordt te veel toegepast en heeft ten onrechte een strafrechtelijk karakter terwijl het een bestuursrechtelijke maatregel is' zegt Nazarski.

In Nederland worden jaarlijks zo'n acht-tot tienduizend vreemdelingen voor kortere of langere tijd gedetineerd. Nieuw aangekomen vreemdelingen aan wie de toegang is geweigerd worden gedetineerd om illegaal verblijf te voorkomen. Andere vreemdelingen zitten vast omdat ze geen verblijfsrecht hebben en wachten op terugkeer naar hun land van herkomst. Regelmatig worden leden van kwetsbare groepen opgesloten zoals zwangere vrouwen, alleenstaande minderjarigen en zieken.