Ingezonden persbericht
Deventer, 10 november 2010
Witteveen+Bos adviseert bij sanering Europa's grootste kopermijn
Advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos is door de Wereldbank en de Privatization Agency of the Republic of Serbia geselecteerd om advies uit te brengen voor de sanering van meer dan acht vierkante kilometer mijnbouwafval (mine tailings) naast Europa's grootste kopermijn. De mijn ligt in het Servische Bor circa 250 km ten zuidoosten van Belgrado en is nog in bedrijf. Witteveen+Bos adviseert Servië bij het opstellen van saneringsplannen en bij het onder controle brengen van de risico's voor de volksgezondheid en het milieu. Voor deze adviesopdracht werkt het ingenieursbureau samen met een consortium van lokale en internationale bedrijven en experts. Met de opdracht is een bedrag van 1,6 miljoen euro gemoeid. Zodra de weersomstandigheden het toelaten, wordt er gestart met de eerste boorwerkzaamheden.
Mijnbouw heeft de regionale economie van de provincie Bor gedomineerd sinds er in 1903 koper werd gevonden. Na de Tweede Wereldoorlog groeide de mijnen van Bor uit tot het vlaggenschip van de Joegoslavische industrie. Het complex bestaat uit drie verschillende mijnen, een smelterinstallatie en een koperraffinaderij. Door het in elkaar storten van de Joegoslavische economie en het uitblijven van investeringen is de koperproductie dramatisch gedaald.
De Servische overheid heeft van de Wereldbank financiering gekregen om Bor te herstructureren. Levensvatbare delen van de mijn zullen worden geprivatiseerd. Een groot deel van het gevaarlijke mijnbouwafval blijft echter onder de verantwoordelijkheid van de overheid vallen. Meer dan acht vierkante kilometer mijnbouwafval ligt opgetast in honderd meter hoge bergen naast het complex. Zware metalen spoelen uit in het oppervlakte- en grondwater. Vooral het gebrek aan investeringen heeft ervoor gezorgd, dat er geen maatregelen werden genomen om de vervuiling tegen te gaan. Het complex vormt dan ook een urgent gevaar voor de volksgezondheid en het milieu in de regio.
'Voor het samenstellen van de winnende offerte bracht Witteveen+Bos een internationaal consortium van bedrijven en individuele experts bijeen,' vertelt projectmanager Marten van der Wijk van Witteveen+Bos. Als lokale partnerorganisaties koos Witteveen+Bos voor het Servische milieuadviesbureau ENERGOPROJECT en het Servische kantoor van het non-profit milieucentrum the Regional Environment Center for Central and Eastern Europe (REC). Als lokale specialist in milieueffectrapportages neemt het Kroatische bureau Dvokut ECRO zitting in het consortium. Als onderaannemer voor het veldwerk werkt Witteveen+Bos met het Nederlandse bedrijf Geotron.
'Voor een gecompliceerd project als Bor is het ook nodig om met nog enkele zeer gespecialiseerde experts samen te werken,' stelt Willem Hendriks, hoofd van de afdeling Bodem binnen Witteveen+Bos. 'Zo wisten wij internationaal erkende namen als Thomas Schwartzenberg en Ángel Faz Cano voor deze opdracht aan ons te binden. Schwartzenberg heeft jarenlange ervaring met het onder controle brengen van gevaarlijk mijnbouwafval zoals dat naast het complex in Bor ligt opgeslagen. Faz Cano leidde talrijke herbebossingprojecten van verlaten mijnbouwgebieden in Europa en Zuid-Amerika. Verder heeft hij zich gespecialiseerd in phytoremediatie, een techniek om vervuiling door een specifiek gebruik van vegetatie versneld af te breken.'
Begin oktober stroomde er giftige rode modder uit een aluminiumfabriek in Hongarije toen daar de dam rond een slibreservoir doorbrak. Dergelijke rampen kunnen in de toekomst worden voorkomen door de ontwikkeling van een nieuwe manier van omgaan met gestort industrieel afval. In samenwerking met een groep gespecialiseerde bedrijven werkt Witteveen+Bos aan het concept Smart Tailings. Deze werkwijze zal ook bij het advies voor sanering van het mijnbouwafval in Bor worden toegepast.
In het concept Smart Tailings gaat het er om dat reeds in de aanlegfase van een slibreservoir zoals in Hongarije of in de onderzoeksfase bij een saneringsvoorbereiding zoals in Bor, extra aandacht wordt besteed aan het aanleggen van een geavanceerd early warning meet- en monitorsysteem. 'Als we beter en vooral eerder weten wat er met het afval gebeurt, kunnen we beter reageren op gevaarlijke situaties en rampen voorkomen,' aldus Van der Wijk. 'Hierdoor worden sobere en doelmatige saneringsmaatregelen mogelijk.'
---------