Provincie Zuid-Holland

Gebiedsontwikkeling geen luxe, maar noodzaak provincie

"Gebiedsontwikkeling is meer dan ooit de raison d'etre van provincies. Gebiedsontwikkeling is geen luxe, maar absolute noodzaak." Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland stelt dat een goede regie op gebiedsontwikkeling raakt aan het bestaansrecht van de provincies. Tijdens de conferentie 'Gebiedsontwikkeling in tijden van crisis' van donderdag 11 november pleitte Franssen daarom voor meer regisserend vermogen van de provincie en de vorming van een Gebiedsontwikkelingsfonds om te zorgen dat versplinterde budgetten verstandig worden ingezet.

Deelnemers aan de conferentie waren bestuurders en medewerkers van publieke en private partijen op het terrein van gebiedsontwikkeling of ruimtelijke ordening. Externe spreker Peter van der Gugten, directeur van Proper Stock, gaf aan dat de complexiteit van gebiedsontwikkeling toeneemt en het proces anders moet. Van aanbod- naar vraaggestuurd. Niet meer een masterplan dat in zijn totaliteit wordt uitgevoerd, maar een stapsgewijze organische manier van werken. Realisatie in kleinere delen, de eindgebruiker veel meer betrekken en de financiering aan de voorkant regelen. De tweede externe spreker Duco Stadig, voormalig wethouder gemeente Amsterdam, gaf een heldere analyse van de nieuwe werkelijkheid. Hij concludeerde dat de kantorenmarkt definitief is ingestort, evenals de woningmarkt boven de twee ton. Hij riep de aanwezige bestuurders dan ook op overaanbod te schrappen en tijdig af te boeken. Net als Van der Gugten pleitte hij voor organische groei, bestaande plannen in kleinere delen op te knippen (parcelleren) en meer te reageren op wat zich voordoet door bijvoorbeeld herbestemming en het mogelijk maken van tijdelijke functies.

Gebiedsregisseur

Vooral in de Randstad vereist gebiedsontwikkeling een brede, integrale aanpak. Jan Franssen: "De uitdaging en ambitie voor komende jaren is om de gebiedsontwikkeling ook te benaderen vanuit de opgaven op het gebied van groen en water. Dus echt integraal, vanuit het perspectief van een goede ruimtelijke kwaliteit. Iedere overheidslaag heeft een eigen verantwoordelijkheid. Maar de samenhang tussen de verschillende projecten moet meer worden opgezocht." Het regeerakkoord bevestigt de rol van de provincie als ruimtelijk-economische gebiedsregisseur. Het kabinet geeft provincies de regie en het toezicht op de ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. Verder stelt het regeerakkoord dat 'provincies en regio's MIRT-investeringen (Meerjarenprogramma infrastructuur, Ruimte en Transport) kunnen voorfinancieren en zullen, volgens te maken afspraken, vaker het voortouw en de eindverantwoordelijkheid hebben.'

Uitdagingen

De gedeputeerden Govert Veldhuijzen, Asje van Dijk, Joop Evertse en Lenie Dwarshuis gingen tijdens parallelsessies vanuit hun portefeuilles in op de uitdagingen voor gebiedsontwikkeling. Van Dijk concludeerde dat het motto 'Eerst bewegen, dan bouwen' niet overboord gezet moest worden, maar dat er wel enige bescheidenheid in aangebracht kan worden en de regio wellicht meer zal moeten meebetalen. Uit de sessie met gedeputeerde Dwarshuis bleek dat het belang voor zoetwater voor gebiedsontwikkeling meer op het netvlies moet komen en de provincie niet meer in de rol van 'nee, tenzij', moet gaan zitten maar uit moet gaan van 'ja, mits'. Dit betekent voor de regio ook de uitdaging om met een gezamenlijke regionale visie te komen. Gedeputeerde Evertse maakte in de sessie over natuur en recreatie onderscheid naar de lange en korte termijn. Op korte termijn niet alle ballen in de lucht houden, maar scherpe keuzes maken en die vervolgens snel uitvoeren. Op de lange termijn uitgaan van realistische ambities en een draai maken door eerst goed vast te stellen wie de eindgebruiker is en wat hij wil. Gedeputeerde Veldhuijzen gaf aan dat uit de conferentie verschillende lessen worden getrokken. Zoals de constatering dat kwaliteit niet per definitie duur hoeft te zijn en dat je gebiedsontwikkeling zo moet organiseren dat er pas geld wordt uitgegeven, als het is verdiend.