Landelijk Aktie Komitee Scholieren
BLOGS
Slecht drempels voor vmbo'er
"Het vmbo-t bereidt voor op het havo". Deze wettekst lijkt gemakshalve
vaak vergeten te worden: scholen blokkeren de aansluiting tussen vmbo
en havo door het stellen van soms bizar hoge aanvullende eisen. Deze
situatie moet veranderd worden.
In Nederland kennen we een vroeg selectiemoment, 12 jaar, en teveel
scholieren komen in het verkeerde `onderwijshokje' terecht. Het domste
wat je dan kan doen is deze hokjes dichttimmeren. Bovendien zijn er
veel scholieren die door willen leren. Van Bijsterveldt heeft zelf ook
gestapeld en is van het vmbo via het havo minister geworden.
Het is goed om te zien dat er nu eindelijk een breed debat op gang
komt, alhoewel dit eerst niet nodig leek. Van Bijsterveldt heeft een
halfjaar geleden nog toegezegd de overstap te verbeteren en hierover
afspraken te maken met de VO-raad. Die sectororganisatie heeft met het
LAKS en de ouderorganisaties vervolgens afgesproken een eind te willen
maken aan deze aanvullende eisen.
Vreemd genoeg antwoordde Van Bijsterveldt op diverse Kamervragen vorige
week dat zij voor het bestaan is van aanvullende eisen. Ook de VO-raad
stelt inmiddels dat `aanvullende eisen in het belang van de scholier
zijn'. Klinkklare onzin, volgens onderzoek van de overheid zijn er
1.100 vmbo'ers die geremd worden door aanvullende eisen.
Misschien komt deze reactie doordat het wat oneerbiedig lijkt richting
het vmbo. Immers: die onderwijssector kampt met een slecht imago en
begint leeg te lopen, en om dan de poorten richting het havo open te
stellen is niet in het belang van de minister. Toch zou dit moeten
gebeuren: iedere scholier die door wil leren moet die mogelijkheid
krijgen dat te proberen. Dit hoeft echter niet te betekenen dat het
havo-examen makkelijker of minder waar wordt.
Schoolbesturen zijn ook niet gelukkig met het afschaffen van de
aanvullende eisen. In Nederland hechten we veel waarde aan cijfers en
scholen worden dus afgerekend op hun slagingspercentages. Instromende
vmbo'ers zijn een `risicogroep': het slagingspercentage kan door die
groep kelderen en dus houden veel havo-scholen de poort angstvallig
dicht. Het is onbegrijpelijk dat scholen niet in het belang van de
leerling denken. Helaas geldt dit inmiddels ook voor de VO-raad.
Het is wel van belang de overstap tussen de niveaus zo goed mogelijk te
begeleiden. Een toekomst op het havo is immers niet voor iedere vmbo'er
verstandig en enige bescherming is op z'n plaats. Dit moet persoonlijk
tussen school, leerling en ouders worden afgestemd, en niet door
bindende en soms strenge aanvullende eisen. Daarna moet de school haar
verantwoordelijkheid nemen en de toekomstige havisten goed voorbereiden
op de komende cultuurverandering.
Dat scholen eisen stellen voor scholieren die op hun 12e de school
binnen komen, is te begrijpen, ook omdat het advies van de basisschool
meetelt en er bijna altijd uniforme toetsing plaatsvindt. Dat je
vmbo-diploma soms niet genoeg blijkt om in de vierde klas van het havo
in te stromen, echter niet. Een ander probleem is dat de aanvullende
eisen voor veel scholieren erg onduidelijk zijn omdat er veel variatie
is tussen scholen en de eisen vaak veranderen. Scholieren krijgen in de
status quo soms dus al onvoldoende mogelijkheid om te voldoen aan de
eisen.
Het vmbo-diploma moet gewoon weer een toegangskaartje worden voor het
havo. Op deze manier kan ieder talent optimaal ontwikkeld worden. Het
is te hopen dat na de schoolbesturen, VO-raad en minister, het
parlement de deur nu eens níet angstvallig dichthoudt en ambitie wél
wil stimuleren. Op de kenniseconomie!
------
Dit opinieartikel is geschreven door LAKS-voorzitter Steven de Jong en
ook verschenen in de Volkskrant op 13 november 2010