Reactie Henk Don op onderzoek Frieslab naar knelpunten in de zorg
15-11-2010
Doe je best om nieuwe organisatievormen te vinden die nog beter zijn
voor de patiënt
Henk Don, lid van de Raad van Bestuur van de Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa): Afgelopen week publiceerde Frieslab een
onderzoek naar knelpunten in de zorg. De huidige Mededingingswet zou
voor zorgaanbieders complex en onvoldoende scherp zijn. Zo zou onder
meer de samenwerking tussen zorgaanbieders worden afgeremd. Hiermee
dreigt een verkeerd beeld van de Mededingingswet te ontstaan.
De NMa juicht samenwerking tussen zorgaanbieders juist toe. De
Mededingingswet biedt daar ook ruimte voor. De grenzen liggen daar waar
de cliënt de dupe is of dreigt te worden. Hierbij kun je denken aan een
hogere prijs voor de zorg, of aan een slechtere kwaliteit.
Zorgaanbieders die vanuit verschillende disciplines samenwerken hebben
niets te vrezen van de NMa, zij kunnen de kwaliteit en efficiëntie van
de zorg verbeteren door het zorgaanbod goed op elkaar af te stemmen:
dan leveren zij ketenzorg in zuivere zin. Wij worden alert als
zorgaanbieders binnen eenzelfde discipline met elkaar gaan samenwerken,
en de keten dus niet langer maar dikker wordt. Mogelijk wordt de
patiënt dan beperkt in zijn keuzevrijheid, wat er weer toe kan leiden
dat zorgaanbieders minder hun best doen om zich bijvoorbeeld
klantvriendelijk en servicegericht op te stellen. Een beperking van de
keuzevrijheid kan gerechtvaardigd zijn als daar voldoende tegenover
staat in termen van een hogere kwaliteit of een lagere prijs van de
zorg.
Wij zien risicos daar waar de samenwerking binnen eenzelfde discipline
verder gaat dan noodzakelijk is voor de verbetering van de prijs of
kwaliteit, of per saldo de cliënt meer kwaad dan goed doet.
Zorgaanbieders kunnen zichzelf dan twee vragen stellen. De eerste is:
zijn alle elementen in de samenwerking nodig. Over prijzen praten en
markten verdelen zijn dat niet. De tweede vraag is of de keten echt zo
dik moet worden of dat het ook met minder zorgaanbieders uit eenzelfde
discipline kan.
De NMa kan en wil vooraf geen goedkeuring geven aan een bepaalde
organisatievorm. Dat komt omdat de Mededingingswet niet zo zeer kijkt
naar organisatievormen, maar naar wat concreet de gevolgen zijn voor de
patiënten en verzekerden. Die gevolgen kunnen door de tijd heen
veranderen. Bovendien willen we juist ruimte geven aan ondernemersschap
en de ontwikkeling van mogelijke nieuwe organisatievormen. Ik ben een
groot voorstander van innovatie. Ik zou zeggen: doe je best om nieuwe
organisatievormen te vinden die nog beter zijn voor de patiënt.
De NMa kan wél aangeven wat wel en geen risicovol gedrag is. Dit doen
we ook veelvuldig. Zo investeren we veel tijd in voorlichting over de
mogelijkheden die de Mededingingswet in de zorg geeft. Recent hebben we
daartoe de brochures Richtsnoeren zorgsector en Richtsnoeren
Zorggroepen gepubliceerd. Ook verzorgen we regelmatig presentaties door
het land.
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)