Gepubliceerd op 17 november 2010
Vriendelijke mensen verkrampen als de baas boos is
Onderzoek naar de relatie tussen managementstijlen en prestaties
Gepubliceerd op 17 november 2010
Uit het onderzoek van Gerben van Kleef blijkt dat vriendelijke mensen
beter presteren onder een vrolijke leider
Werknemers die hechten aan harmonie, presteren minder goed als hun baas
hen boos bejegent. Dat blijkt uit een artikel van UvA-psycholoog dr.
Gerben van Kleef dat deze maand verschijnt in het tijdschrift
Psychological Science.
Van Kleef en zijn collega's onderwierpen 112 mensen aan de zogeheten
Big Five-vragenlijst op het gebied van agreeableness, een begrip dat
meestal wordt vertaald met de behoefte aan vriendelijkheid en harmonie.
Deelnemers moeten door middel van schalen antwoord geven op vragen op
stellingen als `Ik probeer hoffelijk te zijn', `Ik heb vaak ruzie met
familieleden/collega's', `Ik probeer rekening te houden met anderen'.
Hoe meer `agreeable' iemand scoort, hoe meer hij de behoefte heeft om
aardig gevonden te worden én, zo blijkt nu uit het onderzoek Van Kleef,
hoe meer deze persoon verwacht dat andere mensen zich ook vriendelijk
naar hem gedragen.
Vijandige militairen
De psycholoog gebruikte voor het onderzoek een computerspel dat veel
wordt gebruikt in het Amerikaanse leger. De deelnemers krijgen als
opdracht om door middel van radarvliegtuigen, tanks en helikopters et
cetera, hun vloot te verdedigen tegen vijandige militairen. Vijanden
moeten ze elimineren, maar tegelijkertijd moeten ze voorkómen dat ze
voertuigen van hun eigen leger opblazen door friendly fire. Het scherm
van het computerspel is opgebouwd uit vier vakjes, en de deelnemers
moeten elkaar soms te hulp vragen om een bepaalde handeling te
verrichten. Voor een speler is het vrijwel onmogelijk om te bepalen of
hij het spel goed speelt, aangezien het zeer ambigue en complex is.
Boosheid interpreteren als conflict of ruzie
`Dat maakt de game ook zo geschikt voor dit experiment,'vertelt Van
Kleef. `Wat de uitkomsten ook zouden zijn, op deze manier konden we de
deelnemers gemakkelijk naar keuze confronteren met een boze of juist
een vrolijke, enthousiasmerende leider.' Na de feedback van de leider
moesten de teams opnieuw aan de slag met het spel. `Op basis van de
prestaties en motivatie van de deelnemers kunnen we concluderen dat de
`vriendelijke' mensen veel beter presteerden door de vrolijke leider,
en dat ze het lieten afweten als ze met de boze leider waren
geconfronteerd. `Vriendelijke' mensen verlammen dus door een boze
leider, waarschijnlijk doordat ze de boosheid eerder zullen
interpreteren als conflict of ruzie. Mensen die minder hechten aan
harmonie interpreteren de boosheid als een signaal dat ze beter hun
best moeten doen en presteren daardoor juist beter als ze met boosheid
worden bejegend.'
Beide managementstijlen
Het onderzoek heeft zeker praktische implicaties voor bedrijven en
instellingen, denkt de psycholoog. `Het is vrijwel onmogelijk om een
groot team met dezelfde types samen te stellen, dus ik zou eerder
focussen op het aanstellen van een leidinggevende die beide
managementstijlen beheerst. Bij de werving van leidinggevenden wordt
nog te vaak vooral gekeken naar cognitieve vaardigheden en de
competenties om een specifieke taak uit te voeren. Aan
sociaal-emotionele vaardigheden wordt nauwelijks serieus aandacht
besteed, terwijl die dus wel degelijk belangrijk zijn voor de
prestaties van het team dat een leidinggevende straks gaat leiden.'
Van Kleef G.A., Homan, A.C., Beersma, B., Van Knippenberg D. (2010). On
angry leaders and agreeable followers: How leaders' emotions and
followers' personalities shape motivation and team performance.
Psychological Science.
Auteur: Esther van Bochove, FMG Communicatie
Bron: FMG Communicatie
Universiteit van Amsterdam