Rijksoverheid


18 november 2010
Kamervragen van het lid Klaver

Hierbij zend ik u mede namens de Minister van VWS en de Minister van EL&I de antwoorden op de Kamervragen van het lid Klaver (GroenLinks) over het bericht dat zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) in Amsterdam zich slecht verzekeren als het gaat om zorg, pensioen en arbeidsongeschiktheid. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

H.G.J. Kamp

Antwoorden op vragen van het lid Klaver (GroenLinks) aan de ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht dat Zelfstandigen Zonder Personeel (zzp'ers) in Amsterdam zich slecht verzekeren als het gaat om zorg, pensioen en arbeidsongeschiktheid (Ingezonden 21 oktober 2010).

Vraag 1 Hebt u kennis kunnen nemen van het artikel `Zzp'er onverzekerd voor zorg'? 1 Antwoord vraag 1 Ja. Vraag 2 Bent u ervan op de hoogte dat een derde van de 31.000 zzp'ers in Amsterdam geen verplichte basiszorgverzekering heeft? Kunt u inzichtelijk maken hoeveel zzp'ers in Nederland geen verplichte basiszorgverzekering hebben en wat de overwegingen zijn voor zzp'ers om zich niet te verzekeren? Zo nee, waarom niet? Antwoord vraag 2 Ik heb uit het artikel `Zzp'er onverzekerd voor zorg' vernomen dat een derde van de zzp'ers in Amsterdam geen verplichte zorgverzekering heeft. Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek is gebleken dat er 152.240 onverzekerde verzekeringsplichtigen waren op 1 mei 2009. Ik heb u hierover bericht bij de VWS-verzekerdenmonitor 2010 3 . Het is mij niet bekend hoeveel van deze onverzekerden zzp'er zijn of wat de overwegingen van de betreffende onverzekerde zzp'ers zijn om niet aan hun wettelijke verplichting te voldoen. Vraag 3 Kunt u aange ven welke stappen u gaat ondernemen om ervoor te zorgen dat iedere inwoner in Nederland, dus ook de zzp'er, een basiszorgverzekering heeft? Antwoord vraag 3 Momenteel ligt ter behandeling in de Eerste Kamer het wetsvoorstel `opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering' 4 dat beoogt om verzekeringsplichtigen zonder zorgverzekering op te sporen door bestanden te koppelen. De regering acht het namelijk ongewenst dat een deel van de verzekeringsplichtigen zich kan onttrekken aan de verzekeringsplicht en daarmee aan de solidariteit. Met het wetsvoorstel worden de opgespoorde onverzekerden door het College voor zorgverzekeringen gewezen op hun verzekeringsplicht en aangespoord een zorgverzekering te sluiten. Laten zij dit na, dan worden ze beboet en uiteindelijk ambtshalve verzekerd bij een zorgverzekeraar. In dat geval zijn zij een jaar lang een bestuursrechtelijke premie verschuldigd ter hoogte van de standaardpremie. Voordat het wetsvoorstel in werking treedt, worden uitge breide voorlichtingsactiviteiten ingezet om specifieke groepen onverzekerden te bereiken. Ik zal bezien of daarbij nog in het bijzonder aandacht kan worden besteed aan zzp'ers.

het Financieele Dagblad, `Zzp'er onverzekerd voor zorg' 19 september 2010 zzp'er: zelfstandige zonder personeel 3 Kamerstukken II 2009/2010, 29689 nr. 299. 4 Kamerstukken II 2009/2010, 32 150.

Vraag 4 Bent u ervan op de hoogte dat zo'n 75% van de zzp'ers in Amsterdam geen arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft afgesloten en in heel Nederland slechts 50% wel een verzekering heeft afgesloten? Kunt u de redenen voor de lage verzekeringsgraad van zzp'ers inzichtelijk maken? Kunt u zich vinden in de aanbevelingen die de Sociaal Economische Raad in zijn rapport `De zzp'er in beeld' doet, als het gaat om het verzekeren van arbeidsongeschiktheid? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen om deze aanbevelingen te implementeren? Antwoord vraag 4 Ik beschik niet over gegevens met betrekking tot regionale verschillen in de verzekeringsgraad van zelfstandigen tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Uit het in 2009 uitgevoerde evaluatie-onderzoek naar de effecten van de Wet einde toegang verzekering WAZ komt naar voren dat van alle zelfstandigen ongeveer de helft verzekerd is tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Dit onderzoek heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelege nheid op 14 september 2009 aan uw Kamer aangeboden. Of men een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluit wordt volgens het betreffende onderzoek in belangrijke mate bepaald door de binding met het bestaan als zelfstandige: indien men al langere tijd werkzaam is als zelfstandige en meer uren per week aan de onderneming besteedt wordt vaker een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten. Voorts zijn de hoogte van het inkomen uit ondernemen en de afhankelijkheid van dit inkomen van belang. Ook leeftijd speelt een rol. Ervaren gezondheid en gepercipieerd beroepsrisico zijn niet van significante invloed, zo blijkt uit het onderzoek. Op 15 oktober jl. heeft de SER advies uitgebracht over de positie van zelfstandigen zonder personeel. In de kabinetsreactie op dit SER-advies zal worden ingegaan op de aanbevelingen die door de SER zijn gedaan. Vraag 5 Bent u ervan op de hoogte dat zo'n 80% van de zzp'ers in Amsterdam geen pensioenverzekering heeft afgesloten? Kunt u inzichtelijk maken ho eveel zzp'ers in Nederland geen pensioenverzekering hebben afgesloten? Kunt u daarbij aangeven wat de overwegingen voor zzp'ers zijn om geen pensioenverzekering af te sluiten? Antwoord vraag 5 Ook over regionale verschillen in pensioenopbouw door zelfstandigen beschik ik niet. Wel is bekend dat zelfstandigen in mindere mate pensioen opbouwen dan werknemers en in het geval zij pensioen opbouwen, de opbouw beperkter is dan werknemers 5 . De schattingen over de pensioenopbouw door zelfstandigen lopen hierbij uiteen, mede door verschillende definities en daardoor verschillende onderzoekspopulaties. Ook dient te worden bedacht dat zelfstandigen verschillende mogelijkheden hebben om in hun oudedagsvoorziening te voorzien, waarvan een verzekering (lijfrente) er één is. Voor het niet sluiten van een pensioenverzekering geldt een aantal mogelijke overwegingen, zoals de kosten van de pensioenverzekering, de intransparantie van en onbekendheid met pensioenverzekeringen, het beperkte pensioen bewustzijn, maar ook ­ zoals zojuist vermeld ­ het beschikken over een alternatieve vorm van oudedagsvoorziening. In reactie op het SER-advies zal het kabinet nader ingaan op de pensioenopbouw door zelfstandigen. Hierbij zal ook worden ingegaan op de toegankelijkheid van pensioenen voor zelfstandigen.