Waterschap Aa en Maas
water mogen
Aa en Maas wijst gebieden aan die onder water mogen
Hevige regenbuien. Hoogwatergolven die vanuit België en Frankrijk tot
bij ons in Brabant binnenrollen. Dit scenario komt steeds vaker voor en
brengt het waterschap in opperste staat van paraatheid. Met het oog op
de klimaatverandering vindt Aa en Maas het pure noodzaak om meer
gebieden te ontwikkelen die onder water mogen lopen. Waar? Hoeveel? Wat
kost het?
Vorige week pompten gemalen 24 uur per dag op volle kracht water naar
de Maas. Beken waren tot de rand gevuld om water af te voeren. Om
ervoor te zorgen dat bewoonde gebieden niet onder water liepen trok Aa
en Maas een aantal stuwen op en liet een grote hoeveelheid water naar
gebieden stromen waar relatief weinig schade kon optreden: Diesdonk
tussen Asten en Helmond en Starkiet in Someren. Dit soort
waterbergingsgebieden wil Aa en Maas in Oost-Brabant nog meer
ontwikkelen.
Water stroomt van hoog naar laag en zoekt altijd de weg van de minste
weerstand. Onder andere op basis hiervan heeft het waterschap in kaart
gebracht welke laaggelegen gebieden in Oost-Brabant te maken kunnen
krijgen met wateroverlast. Erik Oomen, Beleidsadviseur bij Aa en Maas:
"Voor de frequentie van overstromen geldt een norm, die in 2016 van
kracht wordt. Grasland mag dan 1 keer in de 10 jaar overstromen,
akkerland 1 keer in de 25 jaar, hoogwaardige teelt 1 keer in de 50 jaar
en stedelijk gebied 1 keer per 100 jaar. In de beekdalen maakt het
grondgebruik niet uit. Hier geldt altijd een norm van 1 keer in de 10
jaar."
Om bewoonde gebieden veilig te stellen is Aa en Maas nu al bezig met
het aanleggen van zes waterbergingsgebieden. Erik Oomen: "Om ook in
landbouwgebied de normen te halen zijn circa 50 gebieden gereserveerd
voor waterberging. Voor 2015 beoordelen we welke van die
reserveringsgebieden daadwerkelijk nodig zijn voor waterberging."
Water bergen in agrarisch gebied en in de natuur
Als het waterschap een waterbergingsgebied op het oog heeft, gaat een
onderzoek van start. Bekeken wordt welke wateroverlast het
bergingsgebied moet oplossen, hoeveel berging daarvoor nodig is en
hoeveel water er in het potentiele bergingsgebied past. Die uitkomsten
bespreekt het waterschap met gemeenten, provincie en landbouw- en
natuurorganisaties. Vervolgens maakt het waterschap afspraken over de
inrichting van het waterbergingsgebied met eigenaren en gebruikers van
deze terreinen en met omwonenden en belangenorganisaties. De terreinen
behouden overigens wél hun oorspronkelijke functie: agrarisch of
natuurgebied.
De inrichting van het gebied
Na het vaststellen van de plannen en een officiële `go' richt het
waterschap de waterbergingsgebieden in. Denk hierbij aan de realisatie
van een kade om het gebied heen of een stuw waarmee het water het
gebied in wordt gestuurd. Gemiddeld kost de inrichting EUR 25.000, -
per ha. Dat is een landelijk gemiddelde. Maar Aa en Maas realiseert de
waterbergingsgebieden meestal tegen lagere kosten.
Voorbeelden van waterbergingsgebieden in ontwikkeling
Howabo in 's-Hertogenbosch
is een deels agrarisch en deels natuurlijk gebied dat onder water mag
lopen. De oppervlakte bedraagt 750 ha,zo'n vijftienhonderd
voetbalvelden, tussen Vlijmen en 's-Hertogenbosch. Het is een zeer
groot waterbergingsproject waar straks zo'n 5 miljoen m3 water in kan.
Dit zijn 500 miljoen volle emmers! Het gebied ligt ten zuiden en ten
noorden van de snelweg 's-Hertogenbosch - Waalwijk. Er moet dus een
verbinding onder de snelweg door worden gemaakt.
Masterplan Aa Veghel fase 2:
Het gaat hier om 62 ha boerenland, dus zo'n 124 voetbalvelden, in het
buitengebied van Veghel.
Groene Peelvallei en Bakelse Beemden:
Het betreft hier ruim 200 ha boerenland en natuurgebied tussen Helmond
en Bakel.
Diesdonk:
Waterschap Aa en Maas is momenteel druk bezig met het inrichten van 139
ha agrarische gronden tussen Helmond en Asten. Vorig weekend werd
Diesdonk al ingezet als waterbergingsgebied. Maar als Diesdonk echt
helemaal klaar is kan het waterschap hier nog veel meer water bergen.
Hiervoor moet nog een nieuwe stuw komen en het waterschap legt kades
aan om overstroming op ongewenste plaatsen, zoals boerderijen en
doorgaande wegen, te voorkomen.
En dan overstroomt het ingerichte gebied....
Als een gebied overstroomt kan het tijdelijk niet worden gebruikt, door
bijvoorbeeld de agrariër. Afhankelijk van de hoeveelheid neerslag duurt
het gemiddeld een paar dagen voordat het water weg is en de grond weer
is hersteld. Als vegetatie, gewassen en bodemstructuur zijn aangetast
door de waterberging, ontvangt de gebruiker van het gebied
schadevergoeding van het waterschap.
Kaartje waterbergingsgebieden (pdf)