Afvalverbranding minder duurzaam dan gewenst
22/11/2010 15:07
Afvalgids
Overheid en bedrijven omzeilen Ladder van Lansink
"Bewerking van afval tot grondstoffen is beter dan verbranding, ook wanneer die verbranding gepaard gaat met terugwinning van energie. Product- en materiaalhergebruik dragen bij aan energiebesparing en vermindering van CO2-emissies. Composteren en vergisten maakt bioafval zelfs tot een tweevoudige bron: energie in de vorm van biogas en compost als bodemverbeteraar. Overheid en bedrijfsleven dienen daarop meer grip te krijgen".
Dit stellen oud-Kamerlid dr. Ad Lansink en drs. Hannet de Vries, algemeen directeur van het Veluwse afvalverwerkingsbedrijf VAR in hun boek "De Kracht van Kringloop" dat zij op 23 november 2010 aanbieden aan Kamervoorzitter Gerdi Verbeet. Zij beschrijven daarin de geschiedenis en verkennen de toekomst van de "Ladder van Lansink". De ladder, ontstaan uit een motie uit 1979 van het toenmalig CDA-Kamerlid Lansink, plaatst preventie op de bovenste sport van de ladder, gevolgd door producthergebruik, materiaalhergebruik en verbranden. Storten staat op de minst verkieslijke, onderste trede. De auteurs constateren dat al te gemakkelijk gekozen wordt voor verbranding met als "excuus" dat dit energie oplevert.
De geschiedenis van de Ladder van Lansink bewijst dat de weg van afvalbeleid naar materiaalketenbeheer, politiek doorzettingsvermogen vereist. Grondstoffenbehoud vergt in meer opzichten een duurzame aanpak. De voorkeursvolgorde verdient vanwege de verschillen tussen de Europese lidstaten eerder aanscherping dan versoepeling. Pogingen om producthergebruik, materiaalhergebruik en verbranding met terugwinning van energie een gelijkwaardige plaats te geven, miskennen de voorkeursvolgorde van de Ladder van Lansink. Recycling gaat boven verbranding, ook wanneer afval in warmte en elektriciteit wordt omgezet. Het gebruik van het begrip 'nuttige toepassing' gaat voorbij aan de afstand tussen de sporten op de Ladder. Aanpassing van wet- en regelgeving is nodig om materiële en juridische misverstanden te voorkomen. Over voorkomen gesproken: preventie is een moeilijke maar noodzakelijke opgave in een samenleving die gewend is geraakt aan de verworvenheden van de lineaire economie. Ombuigen naar een circulair stelsel is kans en uitdaging tegelijk, met de kracht van de kringloop als aansporing voor een nieuwe aanpak. De motie Lansink c.s. uit 1979 begon bij het begin: 'een preventief beleid ter zake van afvalproductie': het voorkomen van overmatige hoeveelheden afval. Dat preventie op de hoogste sport van de Ladder terecht kwam hangt samen met de volgorde van de kernartikelen in de Wet milieubeheer: eerst preventie dan product- en materiaalhergebruik, vervolgens verbranden met terugwinning van energie, daarna desnoods simpelweg verbranden, en tenslotte gecontroleerd storten.