Nederlandse Publieke Omroep
Documentaires en de Publieke Omroep: een krachtige combinatie
Documentaires en de Publieke Omroep zijn onlosmakelijk met elkaar
verbonden. In het kader van het drieëntwintigste International
Documentary Filmfestival Amsterdam vond daarom op 18 november een
bijeenkomst plaats tussen documentairemakers, producenten,
omroepmedewerkers en andere betrokkenen in Studio Escape op het
Rembrandtplein. Gespreksthema was hoe je als documentairemaker je
publiek verleidt.
Sterke verhalen
De bijeenkomst ging van start met een interview met manager NPO/RNW
Sales Kaisa Kriek en aankoper documentaire van de Ierse publieke omroep
RTE Brian Walsh, een man met een voorkeur voor Nederlandse
documentaires. Op de vraag wat onze documentaires dan zo bijzonder
maakt antwoordde Walsh prompt: "Nieuwsgierigheid! Nederlandse
documentaires beperken zich niet alleen tot grootse en meeslepende
gebeurtenissen, maar verbeelden juist ook het gewone dagelijkse leven.
In deze sterke, diepgaande verhalen schuilt de kracht van de
Nederlandse filmmaker." Dat deze nieuwsgierigheid in Ierland in de
smaakt valt blijkt onder meer uit het aantal documentaires dat Walsh
jaarlijks van de Publieke Omroep koopt: ongeveer veertig van de
driehonderdvijftig aangekochte films van de RTE komen uit Nederland.
"Nederlandse documentairemakers zijn gewoon in staat een duidelijke
identiteit neer te zetten in de markt," stelde Walsh. "Ook is het fijn
dat veel Nederlandse documentaires Engelstalig zijn aangezien het Ierse
publiek niet van ondertiteling houdt. English speaking audiences are
lazy," gaf hij lachend toe.
Verleidingstechnieken
Niet alleen het succes in Ierland, maar ook het succes van de
Nederlandse documentaire in eigen land kwam tijdens de bijeenkomst aan
bod. Annemiek van der Zanden, eindredacteur documentaires van de NTR en
voorzitter van de werkgroep documentaire van de Publieke Omroep, gaf
een presentatie over Teledoc. Dit samenwerkingsproject van de Publieke
Omroep, het CoBO-fonds en het Filmfonds stimuleert de productie van
lange, eigentijdse, prikkelende documentaires voor een breed publiek.
Aan de hand van de tot dusver uitgezonden Teledocs besprak Van der
Zanden vier elementen waarmee documentairemakers hun publiek kunnen
verleiden: het betrekken van de kijker, sterke karakters, voldoende
verhaalontwikkeling en het gebruik van humor. "Documentaires hebben een
serieus imago maar humor is een belangrijke verleidingstechniek,"
stelde zij. "Het is zeker niet verboden te lachen als je naar een
documentaire kijkt."
Gezamenlijk commitment
Toch sloot Netmanager Nederland 2 Bart Römer de bijeenkomst na deze
vierde verleidingstechniek af met een serieuze noot. Terwijl hij sprak
over het belang van documentaires voor de Publieke Omroep stond hij
stil bij de mogelijke gevolgen van de aankomende bezuinigingen. "De
kracht van de Nederlandse documentaire bestaat bij de gratie van het
klimaat dat wij zelf creëren," aldus Römer. "En ook als er straks een
nieuwe werkelijkheid komt blijft de documentaire een belangrijk en
wezenlijk onderdeel van de programmering van de Publieke Omroep. Er is
namelijk een grens waarbij bezuinigen overgaat in afbraak. Bij deze wil
ik dan ook het commitment maken dat ik er alles aan zal doen om samen
met jullie ons waardevolle documentaireklimaat te behouden."
Begrip en samenwerking
Na afloop van de bijeenkomst bleek dat men zeker bereid is zich hard te
maken voor de Nederlandse documentaire. "Je merkt dat een ontmoeting
als deze effect heeft," stelde Cultura projectleider Oscar van der
Kroon. "Er heerst een gevoel van wederzijds begrip en bereidheid tot
samenwerking." Ook Annemiek van der Zanden ziet de toekomst van de
documentaire zeker niet somber in. "Ik weet zeker dat filmmakers
creatief met eventuele veranderingen om zullen kunnen gaan," reageerde
zij. "En zolang de Publieke Omroep zich sterk blijft maken voor de
documentaire blijf ik zeker optimistisch."