Sociaal-Economische Raad


* 60 jaar SER

23 november 2010

Alle werkenden, werknemers of zzp'ers, moeten gelijke arbeidsomstandigheden hebben. Dat houdt in dat voor iedereen die arbeid verricht dezelfde gezonde en veilige grenswaarden moeten gelden, zoals voor geluid of voor fysieke belasting. Daarnaast moeten zzp'ers zich goed rekenschap geven van de risico's die de werkzaamheden met zich mee kunnen brengen, zodat zij tijdig preventieve maatregelen kunnen nemen. Dat staat in een ontwerpadvies van de SER. Het is een aanvullend advies op het Advies zzp'ers in beeld: een integrale visie op zelfstandigen zonder personeel van 15 oktober 2010.

Op dit moment gelden niet alle regels op arbo-gebied ook voor zzp'ers. Daardoor kan het voorkomen dat mensen die tegelijkertijd op dezelfde werkvloer werken, met verschillende regels te maken hebben. Dit was aanleiding voor de minister van SZW om de SER hierover om advies te vragen. De adviesaanvraag had alleen betrekking op de bouw. Maar omdat deze situatie ook in andere sectoren voorkomt, heeft de SER het advies breder getrokken.

Uitbreiding arboregelgeving tot zzp'ers
Volgens het ontwerpadvies moeten de in de arboregelgeving genoemde grenswaarden of procesnormen om een grenswaarde vast te stellen (zoals voor geluid of fysieke belasting) gelden voor ieder die arbeid verricht; dus ook voor zzp'ers. Daardoor ontstaat een gelijk beschermingsniveau én wordt concurrentie op arbeidsomstandigheden voorkomen.
Het van toepassing verklaren van algemene arbovoorschriften op zzp'ers, over bijvoorbeeld voorlichting en het inroepen van deskundige bijstand, kan echter ongewenste effecten hebben en in sommige gevallen leiden tot onevenredige administratieve lasten.
Gelet op het uitgangspunt van een gelijk beschermingsniveau, zou volgens het ontwerpadvies de strekking van twee algemene arbovoorschriften (de algemene zorgplicht voor goede arbeidsomstandigheden en de risico-inventarisatie en -evaluatie) wél van toepassing moeten zijn op zzp'ers. Zzp'ers zijn voor de uitvoering daarvan zelf verantwoordelijk.
Ook artikel 9 Arbowet moet van toepassing zijn op zzp'ers, als het gaat om de melding aan de Arbeidsinspectie van ernstige en dodelijke ongevallen.

Geen uitgebreide risico-inventarisatie
Het ontwerpadvies acht het voor zzp'ers niet nodig een uitgebreide risico-inventarisatie (RIE) te maken, zoals de Arbowet voorschrijft. De verplichting tot het maken van een RIE ligt immers in de lijn van de zorgplicht van de werkgever voor zijn werknemers. Daarvan is bij zzp'ers geen sprake. Zzp'ers kunnen wellicht gebruik maken van digitale instrumenten die ontwikkeld zijn voor kleine bedrijven of van het instrument van de zogenoemde Last Minute Risk Analysis (LMRA).

Meer voorlichting over risico's
Verder moeten zelfstandigen beter worden voorgelicht en opgeleid over arboverplichtingen. Het ontwerpadvies ziet hiervoor een rol weggelegd voor de Kamers van Koophandel en de branche-instituten. Het gaat vooral om voorlichting over goede preventie, veiligheid en gezondheid.

Stand van zaken
Het advies is voorbereid door de Commissie Arbeidsomstandigheden, onder voorzitterschap van het kroonlid Ferdinand Grapperhaus. Het zal worden vastgesteld tijdens de openbare raadsvergadering van vrijdag 17 december. Het advies is gericht aan staatssecretaris De Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De tekst wordt op dit moment besproken in de achterbannen van de organisaties.