UMC St Radboud
Micro-organismen op Mars waarschijnlijk niet gevaarlijk
23-11-2010
Reis naar de rode planeet
Een bemande Marsmissie wordt in de toekomst wellicht realiteit. Naast
de mogelijkheden en de voordelen van zo'n bijzondere expeditie, moeten
ook de gevaren en mogelijke nadelen worden belicht. Prof. dr. Mihai
Netea en prof. dr. Jos van der Meer, infectiologen aan het UMC St
Radboud, stellen dat zelfs als er leven op Mars is, de kans op infectie
zeer klein is. Dit is gepubliceerd in het november nummer van NASA's
wetenschappelijke tijdschrift "The Journal of Cosmology".
Leven op mars
Wetenschappers zien water als de voorwaarde voor leven op een planeet.
Aangezien water op Mars vrijwel zeker aanwezig is (geweest), kan er
sprake zijn van levensvormen op deze planeet. Deze kans is klein, maar
niet nul. Bacteriën maken dan de grootste kans, omdat ze de extreme
omstandigheden van Mars kunnen trotseren. Virussen daarentegen hebben
een gastheer nodig en daarom is de kans op hun aanwezigheid kleiner. De
kans op grotere levensvormen zoals parasieten is nog vele malen
kleiner.
Infectiekans
"Als er bacteriën zijn op Mars, is het zeer onwaarschijnlijk dat ze
schadelijk en ziekmakend zijn voor de mens", stelt prof. Netea.
"Eventuele levensvormen bevinden zich waarschijnlijk relatief diep
onder het oppervlak van Mars. Hierdoor is de kans om in aanraking te
komen met deze organismes klein. Bij onderzoek in de diepe bodem van de
planeet kan er blootstelling optreden. Dat deze blootstelling de
Marsreizigers ziek kan maken is echter niet waarschijnlijk. De
bacteriën zullen door de leefomstandigheden totaal verschillend zijn
van onze bacteriën. De bacteriën van Mars moeten de competitie met de
al geëvolueerde Aardse bacteriën aangaan en het is meest waarschijnlijk
dat ze deze strijd verliezen. Dat bacteriële toxines, schadelijke
eiwitten die verspreid kunnen worden door bacteriën, ziek maken is ook
niet realistisch. Daarvoor moeten de toxines een interactie aangaan met
de cellen van de mens. Omdat deze Marstoxines waarschijnlijk totaal
anders zijn dan de Aardse varianten zullen ze niet passen op onze
cellen en hebben ze dus ook geen ziekmakend effect."
Maatregelen
Aangezien er toch een (kleine) kans op infectie is, moeten de
astronauten speciale pakken dragen die niet alleen beschermen tegen de
extreme omstandigheden, maar ook tegen mogelijk infectiegevaar. Ook
zijn verschillende ontsmettings- en reinigingsstappen belangrijk.
Terugkerende astronauten kunnen een infectie overdragen, wanneer zij
weer in aanraking komen met de mensen op aarde. Om dat risico te
minimaliseren, moeten astronauten worden behandeld en in quarantaine
gehouden worden totdat een eventuele infectie verholpen is.