Johan Rooryck wordt Distinguished Lorentz Fellow 2011/12
Hoogleraar Franse Taalkunde Johan Rooryck is winnaar van het derde
Distinguished Lorentz Fellowship. Rooryck zal onderzoek verrichten naar
de betekenis van kernkennissystemen voor de geesteswetenschappen. Hij
zal hierover een workshop organiseren aan het Lorentz Center.
Kernkennissysteem
Johan Rooryck
Johan Rooryck
Heel jonge babyâs zijn in staat om een object dat geheel of
gedeeltelijk uit hun zicht verdwijnt compleet te identificeren. Dat
blijkt uit een opstelling waarbij een bewegend poppetje achter een
obstakel verdwijnt en weer opduikt. Als het poppetje van vorm veranderd
is wanneer het opduikt, staart de baby daar langer naar dan wanneer het
popetje hetzelfde blijft. Langer kijken wijst erop dat de baby iets
onverwachts waarneemt: babyâs kijken minder lang naar verwachte
patronen. Zonder het ooit geleerd te hebben vinden babyâs het dus heel
gewoon dat objecten die even verdwijnen in dezelfde vorm terugkeren.
Zulke vaardigheden zijn karakteristiek en uniek voor het aangeboren
kernkennissysteem van objectrepresentatie. Andere kernkennissystemen â
de representatie van handelingen en participanten, getalbegrip, sociale
interactie â hebben elk een verschillende en unieke set eigenschappen.
Kernkennissystemen dragen bij aan het opbouwen van vroege mentale
kennisrepresentaties. Via hun interactie met taal vormen ze de
cognitieve fundering voor de ontwikkeling van later aangeleerde
culturele en sociale vaardigheden.
Biologisch en neurologisch bepaald
Rooryck zal als Distinguished Lorentz Fellow aan het NIAS (Netherlands
Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences)
onderzoek doen naar wat kernkennissystemen kunnen betekenen voor de
geesteswetenschappen en de sociale wetenschappen. Morele oordelen,
wiskunde, geometrie, materiële cultuur, muziek, navigatie, en zelfs
taal worden meestal bestudeerd als culturele verworvenheden. Wat
betekent het voor de geesteswetenschappen om deze domeinen te
onderzoeken als het resultaat van âinternalistischeâ,en dus biologisch
en neurologisch bepaalde menselijke vaardigheden, eerder dan als
âexternalistischeâ producten van cultuur en opvoeding?
Tijdens een internationale workshop die in het voorjaar van 2012 aan
het Lorentz Center gehouden wordt, zullen cognitiewetenschappers uit de
neurologie, psychologie en biologie in discussie gaan met
wetenschappers uit de geesteswetenschappen en de sociale wetenschappen
over deze ontwikkelingen.
Bruggen slaan
Het Distinguished Lorentz Fellowship is een bekroning en stimulans voor
vooraanstaande wetenschappers die bruggen slaan tussen humaniora en/of
sociale wetenschappen en de natuurwetenschappen. De kwaliteit van het
onderzoek, de interdisciplinariteit en het maatschappelijk belang staan
centraal voor de toekenning. Aan het Fellowship is een prijs ter waarde
van ⬠10.000 verbonden die wordt uitgereikt door de voorzitter van de
Lorentzraad: prof. dr. Alexander Rinnooy Kan. Het Fellowship is een
initiatief van het NIAS en het Lorentz Center en wordt ondersteund door
de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) en NWO
(Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek).
Universiteit Leiden