SGP
Begroting Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Elbert Dijkgraaf heeft gisteren een bijdrage geleverd aan het debat
over de begroting van het nieuwe ministerie Economische Zaken, Landbouw
en Innovatie. Hij heeft een belangrijk punt gemaakt van het
innovatiebeleid en de bezuinigingen die daarop ingeboekt worden. Als
het kabinet visieloos bezuinigt, komt er van de gewenste versterking
van Neêrlands innovatiekracht weinig terecht. Hij heeft voorgesteld om
al op korte termijn na te gaan denken over een verplicht aandeel
duurzame energie voor energieproducenten of âleveranciers. Dat biedt
het bedrijfsleven meer zekerheid dan de huidige subsidieregeling,
stimuleert innovatie en maakt Nederland onafhankelijker van oliesjeiks
en Poetin. Dijkgraaf heeft ook de afgesproken bezuiniging op de
investeringsregeling voor jonge boeren aan de kaak gesteld. Ook ziet
hij met het nieuwe kabinet kansen om echt wat te gaan doen aan het
terugdringen van de administratieve lastendruk voor boeren.
---
Begroting EL&I
Dijkgraaf
23 november 2010
Wist u dat het nabouwen van het oog van een mot de meest efficiënte
zonnecellen oplevert? Een onderzoeker van DSM laat in Trouw optekenen:
âWe kunnen ethanol maken uit plantenresten. We maken ook plastics uit
biologisch materiaal die CO2-neutraal zijn. De mens heeft lang gedacht
dat hij slimmer is dan de natuur en dat zelf sleutelen de oplossing is
voor vele vraagstukken. Nu we oplossingen voor bijvoorbeeld het
energievraagstuk nodig hebben, kijken we met steeds meer belangstelling
naar de natuur.â
Dat de natuur zo gecompliceerd, rijk en veelzijdig is, geeft aan dat de
wijsheid van onze Schepper de wijsheid van de wetenschap te boven gaat.
Daar mogen wij ons voordeel mee doen. Het brengt echter ook een
zorgplicht met zich mee, en dat in de eerste plaats als eigen
verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven. Het is een taak voor de
overheid om burgers en bedrijven de ruimte daarvoor te geven,
bijvoorbeeld op het gebied van innovatie.
Innovatiebeleid
Het nieuwe kabinet vindt de versterking van de innovatiekracht van het
bedrijfsleven cruciaal voor de economische ontwikkeling in de toekomst.
De SGP-fractie erkent dat voluit. Wij voegen daar aan toe dat het ook
cruciaal is voor het aanpakken van maatschappelijke opgaven op het
gebied van energievoorziening, veehouderij en gezondheidszorg. Zijn de
bewindslieden het met mij eens dat dit aspect óók een belangrijke rol
moet spelen bij de vormgeving van het innovatiebeleid? Dan snijdt het
mes aan twee kanten.
De bezuinigingsopgave treft helaas ook het innovatiebeleid. Mijn
fractie is wel benieuwd naar de concrete invulling, visie en
doelstellingen die daarachter zitten. Als ik bijvoorbeeld lees dat
Syntens op de tocht staat, vraag ik de minister wat er van de
coalitieafspraken over kennisvalorisatie ten behoeve van het MKB
terecht gaat komen.
De kaasschaaf is funest voor ons innovatiebeleid. Is de minister bereid
binnen drie maanden zijn analyse te geven van de knelpunten en
problemen die hij in het huidige innovatieklimaat en -beleid
constateert? Een fundamenteel debat hierover is in de aanloop naar een
goede nota bedrijfslevenbeleid onmisbaar, zeker gezien de spanning
tussen de bezuinigingsopgave en de gewenste versterking van de
innovatiekracht. Ik wil graag enkele knelpunten aanstippen.
Innovatiebeleid verandert vaak. En dat is niet goed. Verandering van
prioriteiten en instrumenten creëert onzekerheid en remt investeringen
in onderzoek en innovatie. Nodig zijn lange termijn doelen en
instrumenten die daarop toegesneden zijn. Hoe gaat de minister ervoor
zorgen dat het lange termijn beleid beter verankerd wordt? Was het in
dat licht verstandig om het Fonds Economische Structuurversterking te
parkeren? Hoe wil het kabinet publiek private samenwerking overeind
houden als het mes in de innovatieprogrammaâs gaat?
Houdt de minister de optie open dat de Subsidieregeling Innovatieve
Scheepsbouw in de tweede helft van 2011 nog wordt opengesteld? Het
gereserveerde budget is nog niet volledige benut, ondernemers hebben
erop geanticipeerd en er loopt bovendien nog een evaluatie.
Voor innovatie moeten ook andere beleidsinstrumenten zekerheid bieden.
Een goed voorbeeld is de Subsidieregeling Duurzame Energie. Het
budgetplafond en het loterijkarakter van deze regeling wordt
gehandhaafd. Dat maakt investeren in innovatie niet aantrekkelijk. Zou
het niet verstandiger zijn om nu al in te zetten op een verplicht
aandeel duurzame energie?
Veel kennis blijft op de plank van onze kennisinstellingen liggen,
zonder dat het bedrijfsleven er mee aan de slag gaat. Dat kan anders.
Je zou bijvoorbeeld de eerste geldstroom voor het hoger onderwijs zo
kunnen prikkelen dat meer kennisvalorisatie plaatsvindt. Moeten we niet
meer doen met de schaarse middelen die voor onderzoek en innovatie
beschikbaar zijn? En dan moeten we natuurlijk niet het kind met het
badwater weggooien. Fundamenteel onderzoek moet niet geremd worden,
maar wel zo ingericht dat de kans op latere valorisatie maximaal is.
Ziet de minister daartoe mogelijkheden?
De minister van Infrastructuur heeft vorige week laten doorschemeren
dat het kabinet vooral zal investeren in drie economische topregioâs,
met name in de Randstad. Een cruciale vraag is of dit ook geldt voor de
minister van Economische Zaken en Innovatie. Dat zou mijn fractie een
slechte zaak vinden. Het moet gaan om de inhoudelijke topgebieden, als
bijvoorbeeld de bio-based economy. Daarbij moeten we juist vérder
kijken dan de Randstad. Ik denk aan biopark Terneuzen en de Energy
Valley in Groningen.
Effectiviteit
De SGP-fractie steunt het voornemen van het kabinet om beter te kijken
naar de effectiviteit van subsidies. Wij zouden dat zelfs breder willen
trekken. In de eerste plaats geldt het multiplier-effect van
innovatieregelingen niet alleen voor de betrokken bedrijven, maar ook
voor de overheid zelf. Het stimuleren van geneesmiddelenonderzoek
levert bijvoorbeeld niet alleen meer bedrijvigheid op, maar kan ook
zorgkosten en uitkeringen besparen. Hier zie ik een risico. EL&I heeft
het hele innovatiebeleid, inclusief budgetten, naar zich toegetrokken.
Hoe gaat de minister voorkomen dat bij besluiten over de inzet van
schaarse overheidsmiddelen niet àlle baten van innovatiestimulering
meegewogen worden? Hoe gaat hij om met de begrotingssystematiek als
kosten op de EL&I begroting drukken, terwijl de baten bij bijvoorbeeld
VWS en SZW neerslaan?
In de tweede plaats de effectiviteit van convenanten. Het evalueren van
convenanten op de effectiviteit ervan gebeurt nauwelijks. Dat moet
anders. Ik denk aan de positieve woorden die de begroting wijdt aan de
MeerJarenAfspraken energie-efficiëntie. Recent onderzoek laat echter
zien dat aan de effectiviteit zwaar getwijfeld moet worden, zeker als
je rekening houdt met autonome ontwikkelingen. Zijn de bewindslieden
bereid werk te maken van het meten van de effectiviteit van
convenanten, afgezet tegen autonome ontwikkelingen?
Innovatie LNV
De SGP-fractie heeft eerder een motie aangenomen gekregen waarin
gevraagd wordt om meer samenhang in het innovatiebeleid op agrarisch
gebied. We constateerden een grote mate van versnippering van agendaâs,
subsidieregelingen, onderzoeksprogrammaâs en netwerken. De uitvoering
van deze motie laat helaas nog te wensen over. Zijn de bewindslieden
bereid om in de nota bedrijfslevenbeleid een echte stap in de goede
richting te doen? Hoe gaan zij voorkomen dat de verdeling van
bevoegdheden, het begrotingsartikel duurzaam ondernemen voor de
staatssecretaris en het artikel kennis en innovatie voor de minister,
een potentiële bom onder de gewenste samenhang wordt? Zou het niet
verstandig kunnen zijn om voor het aanpakken van de maatschappelijke
opgave waar de agrarische sector voor staat een innovatiefonds op te
zetten? Goed voor de samenhang, beperkt ad hoc regelingen en maakt
financiering door derden beter mogelijk.
Ondernemersplein
Het nieuwe kabinet heeft zich voorgenomen om één overheidsloket voor
bedrijven op te zetten, een zogenaamd ondernemersplein. Dat klinkt
goed. Is het de bedoeling om via zoân ondernemersplein aan te sturen op
integratie of vergaande samenwerking tussen de Kamers van Koophandel,
Syntens, Agentschap NL en organisaties voor regionale economische
ontwikkeling, waaronder bijvoorbeeld ontwikkelingsmaatschappijen?
Fusie
De integratie van EZ en LNV is op papier al achter de rug. De praktijk
zal leren hoe het uitpakt. Eén bedreiging wil ik met name noemen.
Eurocommissaris Ciolos heeft vorige week zijn eerste voorstellen voor
de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2013 op tafel
gelegd. Deze voorstellen vragen om een stevige onderhandelingsinzet van
Nederland voor én achter de schermen. Ik betwijfel of het krachtig
overkomt als zowel de staatssecretaris als de minister zich daarin gaan
mengen. Hoe gaan de bewindslieden hier op een goede manier vorm aan
geven?
Administratieve lastendruk
In de vorige kabinetsperiode liep LNV ver achter bij het terugdringen
van de administratieve lastendruk. Dat is jammer. Op dit beleidsterrein
was duidelijk zichtbaar hoe lasten met de ene hand werden weggehaald,
maar met de andere hand weer werden opgelegd. Ik denk aan Natura 2000,
de perceelsregistratie en de grondroerdersregeling.
De toenmalige minister Veerman stelde aan het begin van zijn
kabinetsperiode een commissie administratieve lastenverlichting in waar
vertegenwoordigers van bedrijfsleven en overheid samen zochten naar
mogelijkheden om de administratieve lasten terug te dringen. Is de
staatssecretaris bereid deze commissie nieuw leven in te blazen om de
aanpak van de reductie op scherp te stellen?
Jonge boeren regeling
Op het LNV-deel van de begroting zal ook bezuinigd worden op subsidies.
De jonge boeren regeling zou daar ook voor in aanmerking komen. De
SGP-fractie vraagt de bewindslieden om dat uit te stellen tot in ieder
geval 2015. Jonge boeren hebben te maken met verzwaarde overnamelasten
ondermeer als gevolg van melkquota en dierrechten. Deze quota en
dierrechten gaan er in 2015 naar verwachting af. Dan krijgen jonge
boeren meer lucht. Daarbij komt dat een belangrijk deel van de extra
investeringen in duurzame ontwikkeling wordt gestoken, jonge boeren
nauwelijks in aanmerking komen voor MIA en VAMIL regelingen en bij
bezuiniging ook EU-cofinanciering misgelopen wordt.
Koopzondagen
MdV! Ik ben begonnen met de wijsheid van de Schepper die blijkt uit de
natuur. Ik eindig graag met de wijsheid van de Schepper die blijkt uit
Zijn wijze leefregels. Eén daarvan betreft de zondagsrust. Hoe
waardevol is een gezamenlijke werkvrije dag voor economie en
maatschappij! De SGP-fractie kan zich daarom indenken dat de coalitie
de koopzondagen niet helemaal aan gemeenten wil overlaten, hoewel wij
vinden dat meer nodig is dan handhaving van de huidige situatie.
Handhaving gaat verder dan niets doen. Is de minister bereid om goed te
kijken naar de effectiviteit van de inmiddels verduidelijkte
winkeltijdenwet en bij oneigenlijk gebruik van de toerismebepaling op
te treden en eventueel de betreffende verordening te vernietigen?
Supermarkten doen steeds vaker een beroep op de avondwinkelbepaling.
Daar is deze bepaling niet voor bedoeld. Is de minister bereid deze
bepaling te heroverwegen?