Kliniek Sint-Jan viert 20 jaar Palliatieve Zorg met hommage aan Zuster Leontine

24/11/2010 17:33

EVERAETS & CO

Brussel, 24 november 2010 - Ter gelegenheid van het 20-jarige bestaan van haar dienst Palliatieve Zorg brengt de Kliniek Sint-Jan op vrijdag 26 november een hommage aan Zuster Leontine, oprichtster van de dienst. Zuster Leontine, arts en kloosterlinge, geldt als pionier en promotor van de palliatieve zorg in België. Hare Koninklijke Hoogheid Koningin Fabiola zal samen met Zuster Leontine aanwezig zijn op de hommage.

Van zuster tot arts met een missie

Zuster Leontine (geboren Jozefa de Buysscher, te Borgerhout op 10 maart 1923) was de jongste van acht kinderen en maakte eerst een beroepsstudie handel af. Daarna werkte ze enkele jaren als boekhoudster. Tijdens een stage in de Kliniek Sint-Jan kwam ze in contact met de Gasthuiszusters. In 1949 trad ze - als zesentwintigjarige - in het klooster bij de Hospitaalzusters Augustinessen die de Kliniek Sint-Jan in Brussel hadden opgericht. Ze werkte er aanvankelijk als verpleegkundige.

Pas later studeerde ze op aanraden van haar overste geneeskunde en ziekenhuiswetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar ze in 1964 met grote onderscheiding tot arts promoveerde. Daarna was ze 25 jaar lang directrice van de Algemene Kliniek Sint-Jan in het centrum van Brussel. Zuster Leontine gaf ook les aan de verpleegstersschool H. Pius X (sinds de fusie Hogeschool-Universiteit Brussel HUB) en werd er nadien voorzitster van de raad van beheer. In die functie nam zij in 1992 het initiatief tot een specialisatieopleiding in de palliatieve zorg. Ze zetelde tevens in de raad van beheer van het Nationaal Verbond van Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vroedvrouwen (NVKVV) en het Verbond van Verzorgingsinstellingen (VVI)(nu Zorgnet Vlaanderen).

Pionier

Na haar pensioen als ziekenhuisdirecteur ging ze zich in 1987 in het buitenland verder bekwamen in de begeleiding van ongeneeslijk zieke patiënten. Ze besefte dat er op dat vlak een hiaat was in de Belgische gezondheidszorg. Terug in ons land startte Zuster Leontine in 1990 in de Kliniek Sint-Jan de eerste residentiële eenheid voor palliatieve zorg.

In de statuten van de vzw die ze daarvoor in het leven riep, staat duidelijk wat ze vooropstelde: "het oprichten van voorzieningen die ongeneeslijke zieken toelaten de ultieme fase van het leven te beleven in een vredige en serene atmosfeer. Dit door het organiseren van aangepaste medische en paramedische zorg die uitsluitend symptoomcontrole en het comfort van de zieke beoogt. En door de zieke en zijn familieleden in een klimaat van vertrouwen een specifieke begeleiding te verzekeren."

In die pioniersperiode geeft Zuster Leontine tientallen lezingen om de palliatieve zorg in ons land kenbaar te maken. Ze vecht hard voor een officiële erkenning van alle palliatieve eenheden die sindsdien waren opgericht. Pas in 1997 kwam de officiële erkenning en volgden de overheidssubsidies. Dat is het beginpunt van een snelle ontwikkeling van de palliatieve zorg in ons land. Nieuwe eenheden ontstaan, de palliatieve thuiszorg breidt gestaag uit en dagcentra worden opgericht. Het was ook altijd een van de grote bekommernissen van Zuster Leontine om aan de palliatieve zorg een wetenschappelijke fundering te geven. Daarvoor werkte ze nauw samen met de KULeuven.

Palliatieve zorg vandaag

Rond het millennium komt er een einde aan een tijdperk. Zuster Leontine, moe van tien jaar onverdroten inzet voor de palliatieve zorg, geeft vol vertrouwen de fakkel door. Door toenemende mogelijkheden van de curatieve geneeskunde komt er verandering in de palliatieve zorg. Het begrip krijgt een ruimere betekenis. Palliatieve zorg is niet langer het synoniem van 'terminale zorg', maar wordt 'continue zorg'. Ook patiënten die niet meer te genezen zijn, maar niet onmiddellijk terminaal zijn, worden opgenomen. De eenheid evolueert meer en meer naar een tussenstation tussen het curatieve ziekenhuis en de thuiszorg.

Fonds Zuster Leontine

Als eerbetoon aan het pionierswerk van Zuster Leontine en haar medewerkers werd recent vanuit het onderwijs door de Hogeschool-Universiteit Brussel een fonds opgericht dat multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek en educatie in palliatieve zorg wil ondersteunen. Studenten, verpleegkundigen, paramedici, medici en allen die deel uitmaken van een multidisciplinair palliatief zorgteam komen in aanmerking voor ondersteuning vanuit het Fonds Zuster Leontine. Jaarlijks zal de bestuurscommissie van het Fonds overgaan tot de overhandiging van een Prijs Zuster Leontine. Op die manier zal blijvend hulde worden gebracht aan Zuster Leontine, aan haar leiderschap, haar inzet, haar dienstbaarheid en grote wijsheid, haar nederigheid en menselijkheid.

Over de Kliniek Sint-Jan

De Kliniek Sint-Jan, gelegen in hartje Brussel, biedt met haar hooggespecialiseerde team van 1.300 medewerkers een kwalitatief en uitgebreid verzorgingspakket aan. Het gaat om een totaalzorg gebaseerd op de erkenning van de lichamelijke, emotionele en sociale noden van de patiënt. Respect voor de veelheid aan culturen, overtuigingen en religies staat daarbij centraal. De Kliniek Sint-Jan bestaat sinds 1211 en kan buigen op acht eeuwen ziekenhuistraditie.