Erasmus Universiteit Rotterdam

Is Europa klaar voor gezamenlijk burgerlijk procesrecht?

Met VIDI-subsidie gaat rechtsgeleerde de voorwaarden onderzoeken

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft mr.dr. Xandra E. Kramer van de Erasmus School of Law een VIDI-subsidie van EUR 800.000 toegekend voor het onderzoek 'Securing Quality in Cross-Border Enforcement: Towards European Principles of Civil Procedure?'. Vanaf 2011 gaat Kramer onderzoek doen naar de minimumvoorwaarden voor een pan-Europese vorm voor burgerlijk procesrecht.

Volgens Europese regelgeving kan een vonnis in een burgerlijke zaak dat in de ene Europese lidstaat wordt gewezen, in de andere lidstaten ten uitvoer gelegd worden. Maar daarvoor moet wel verlof worden gevraagd en er zijn bepaalde voorwaarden aan verbonden. Kramer: "Europa wil dit proces gemakkelijker, efficiënter te maken. Dat is een mooi streven, maar het is niet zonder risico. De regels van procesrecht verschillen enorm per lidstaat, en in de praktijk gaat er nogal eens iets fout, bijvoorbeeld met de oproeping van de verweerder, zeker in internationale zaken.

De vraag is natuurlijk of Europa al toe is aan een volledig vrij verkeer van vonnissen. De grondgedachte voor de verdere versoepeling van de regels is het wederzijds vertrouwen in elkaars rechtspraak, maar de basis voor dit vertrouwen is wankel. Ik ga onderzoeken welke eenvormige regels moeten gelden als minimumvoorwaarden voor de grensoverschrijdende tenuitvoerlegging van beslissingen in Europa."

Het onderzoek van Kramer is onderdeel van een groter project naar de formulering van Beginselen van Europees burgerlijk procesrecht. Kramer: "Het Europees burgerlijk procesrecht staat eigenlijk nog in de kinderschoenen. Tien jaar geleden was het procesrecht nog vrijwel helemaal nationaal. In 2003 heb ik bij NWO een VENI-subsidie aangevraagd voor een onderzoeksvoorstel met betrekking tot de harmonisatie van het burgerlijk procesrecht in Europa. Dit werd beoordeeld als subsidiabel maar niet gehonoreerd, omdat andere onderzoeken meer prioriteit hadden. Direct hierop kreeg ik een EUR-fellowship, een subsidie van het College van Bestuur, waardoor ik het onderzoek toch grotendeels heb kunnen uitvoeren. Het VIDI-onderzoek bouwt hier voor een deel op voort."

Het onderzoek 'Securing Quality in Cross-Border Enforcement: Towards European Principles of Civil Procedure?' zal maximaal vijf jaar in beslag nemen. Kramer gaat het uitvoeren met twee promovendi.