VU medisch centrum
Hersenprocessen bij hersenziekte: 'Hersenen lijken op Facebook'
1 december 2010
Neuropsycholoog Linda Douw deed onderzoek naar hersenprocessen bij
patiënten met een hersenziekte. "Een specifiek te lokaliseren
hersentumor heeft consequenties voor globale hersenprocessen, dat is
het paradoxale."
facebook Op 8 november promoveerde Linda Douw bij Kees Stam. Met hem en
met Willem de Haan schreef Douw een boek: Hersenweb, over de werking
van de hersenen en wat de netwerktheorie daarin betekent. De
netwerktheorie beslaat twee uitgangspunten, legt Douw uit, die te
vergelijken zijn met een sociaal netwerk als Facebook. "Sociale
netwerken werken volgens het 'small-worldprincipe'. Je staat in slechts
een paar stappen in verbinding met een willekeurig iemand aan de andere
kant van de wereld. Tegelijkertijd is er binnen het netwerk sprake van
een sterk lokale gerichtheid, ofwel hecht verbonden vriendengroepjes.
De hersenen werken op dezelfde manier als deze twee uitgangspunten bij
een sociaal netwerk."
Minder efficiënt
Voor haar promotieonderzoek heeft Douw onderzocht wat de netwerktheorie
betekent voor patiënten met een hersenziekte. In het bijzonder voor
mensen met een hersentumor en met epilepsie. Douw: "Wat blijkt, is dat
mensen met een tumor die zich op een specifieke plek in de hersenen
bevindt, toch heel globale problemen ondervinden met cognitieve taken.
De aandacht vasthouden, informatieverwerking, het gaat allemaal
moeizamer en trager. Dit soort hersenprocessen zijn niet aan één
specifiek deel in de hersenen toe te schrijven, in tegenstelling tot de
plek van de tumor. Dat is het paradoxale."
Met haar onderzoek heeft Douw aangetoond dat bij mensen met een
hersenziekte niet dezelfde netwerkprocessen plaatshebben als bij
gezonde mensen. "Het verkeer in de hersenen doorkruist minder makkelijk
het netwerk. Er vindt ook minder makkelijk clustering van processen
plaats. Terwijl we aan de andere kant zien dat bij deze mensen wel meer
verkeer in de hersenen plaatsheeft. De hersenen werken kortom minder
efficiënt." Of er meer verkeer is ter compensatie van het minder goed
werken van de hersenen of dat het een gevolg is van de ziekte, zijn
hypothesen die onderzocht moeten gaan worden.
Hart
Douw blijft aan VUmc verbonden als onderzoeker. Haar hart ligt bij het
onderzoek. "Door de vergelijking met een sociaal netwerk te maken, wil
ik de stof aansprekend maken. Ik vind dit zo buitengewoon boeiend, dat
ik graag anderen wil laten delen in de materie."
Ellen Kleverlaan
bron: Tracer