UMC St Radboud
Loopproblemen bij Parkinson gerelateerd aan twee hersengebieden
03-12-2010
Hersenonderzoek bij parkinsonpatiënten levert nieuwe aanknopingspunten
op voor hersenstimulatie, als behandeling voor hun loopproblemen. Dit
blijkt uit een publicatie van het invloedrijke tijdschrift Brain (3
december), door onderzoekers van het UMC St Radboud en het Donders
Instituut in Nijmegen.
`Bevriezen' van de benen
Het `bevriezen' van de benen tijdens het lopen is een invaliderend en
mysterieus symptoom van de ziekte van Parkinson. De patiënt heeft het
gevoel alsof de voeten plotseling aan de grond vastgevroren zitten. Dit
leidt vaak tot vallen, met alle gevolgen van dien.
Onderzoek naar verantwoordelijk hersengebied
Neurologe in opleiding drs. Anke Snijders heeft samen met neuroloog
prof.dr. Bas Bloem en hersenonderzoeker dr. Ivan Toni achterhaald welke
hersengebieden voor dit bevriezen verantwoordelijk zijn. Ze deden dit,
door met behulp van functionele MRI de hersenactiviteit te vergelijken
van parkinsonpatiënten mét deze specifieke klacht, patiënten zonder
deze klacht en gezonde controles.
Ingebeelde beweging om hersengebieden te stimuleren
Om bruikbare informatie te krijgen moeten mensen in de MRI-scanner stil
blijven liggen. Daarom was er een speciale kunstgreep nodig om juist
die hersenactiviteit vast te leggen, die gepaard gaat met bewegen. De
proefpersonen werd gevraagd om zich, liggend in de scanner, in te
beelden dat ze aan het lopen waren. Het inbeelden van een taak
veroorzaakt in dezelfde hersengebieden activiteit als het feitelijk
uitvoeren van een taak. Met een speciaal ontwikkelde aanpak werd
gecontroleerd of de proefpersonen daadwerkelijk deden wat hen gevraagd
was.
Combinatie van twee hersenproblemen veroorzaakt bevriezen
De onderzoekers ontdekten dat het bevriezen ontstaat door een
combinatie van twee hersenproblemen. Om te beginnen ontstaat er in de
hersenschors een probleem in het gedeelte, dat betrokken is bij het
selecteren van de juiste beweging. Daarnaast treden er haperingen op in
een specifiek gebied in de hersenstam, dat bij gezonde mensen de
problemen van de hersenschors kan compenseren. Dit laatste verklaart
waarom er bij gewoon rechtuit lopen meestal geen sprake is van
bevriezen, maar wel bij snelle veranderingen van het looppatroon, zoals
draaien of beginnen met lopen.
Onderzoek naar magneetstimulatie als behandeling
Dit onderzoek levert nieuwe mogelijke doelwitten op voor diepe
hersenstimulatie, een behandeling voor diverse symptomen van de ziekte
van Parkinson. Het UMC St Radboud en het Donders Instituut onderzoeken
of ook magneetstimulatie, gericht op de gevonden hersengebieden, een
effectieve behandeling kan zijn. Bij diepe hersenstimulatie moeten er
elektroden binnen in de hersenen geplaatst worden, bij
magneetstimulatie is dat niet nodig.