Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Eerste vorstperiode met veel winterse ongemakken 6 december 2010 - Het Sinterklaasweekeinde van 2010 stond in het teken van een klassieke dooi-aanval. Dat begon zaterdag in de ochtend met in een groot deel van het land enige uren sneeuw bij een temperatuur iets onder nul en een toenemende wind. De wind leidde tot stuifsneeuw die overlast veroorzaakte. Er vormde zich ook sneeuwophopingen, waardoor op sommige plekken meer kwam te liggen dan er was gevallen. Op sommige plaatsen lag vrijdag 10 tot 20 cm sneeuw (Foto: Jannes Wiersema)
Op sommige plaatsen lag vrijdag 10 tot 20 cm sneeuw (Foto: Jannes Wiersema)
In de loop van zaterdagavond trok een volgend gebied met sneeuw het land binnen. De temperatuur liep geleidelijk op tot boven het vriespunt waarbij de sneeuw overging in regen wat ook aanleiding gaf tot gladheid. Vooral in de zuidelijke helft viel veel neerslag, op de meeste plaatsen zo'n 10 tot 15 mm, lokaal meer dan 20 mm. In het Limburgse heuvelland bleef de sneeuw het langst doorgaan.

Eerste sneeuwdagen
Een kleine hoeveelheid sneeuw kan al voldoende zijn voor lange files (foto: Jacob Kuiper)
Een kleine hoeveelheid sneeuw kan al voldoende zijn voor lange files (foto: Jacob Kuiper)
Maandagmiddag en -avond 29 november viel de eerste sneeuw van de eerste vorstperiode. Op de meeste plaatsen viel in enkele uren zo'n 1 à 2 cm cm, in het zuiden van Limburg en het oosten van Brabant op enkele plaatsen 5 cm. De sneeuw viel grotendeels tijdens de avondspits waardoor de overlast voor het verkeer ondanks de geringe hoeveelheden groot was.

Op 2 december viel langdurig lichte sneeuw en op 3 december kwamen lokaal intensieve sneeuwbuien vanaf de Noordzee het land binnen. In het Waddengebied lag op 3 december 5 tot 15 cm sneeuw, in het noordoosten van Friesland lokaal 20 cm. Ook in de kop van Noord-Holland groeide de sneeuwlaag aan tot 15 tot 20 cm sneeuw. In het zuiden van Limburg l 5 tot 10 cm en in de rest van Nederland zo'n 2 tot 5 cm. Ook in de nacht 4 december vielen verspreid over het land sneeuwbuien, waarna op het 4 december overdag op de meeste plaatsen enkele uren zonder onderbreking sneeuwde. Op veel plaatsen viel 2 tot 5 cm, lokaal nog meer. Zondaochtend was het sneeuwdek op veel plaatsen al gebroken. Lokaal onder meer op de Veluwe en in het noorden werd nog 10 cm gemeld en het zuiden van Limburg kreeg nog verse sneeuw.

IJsdagen
Maximumtemperatuur van 1 december 2010. De temperatuur lag in Nederland 10 graden onder normaal. In Noord-Canada en West-Groenland was het zachter dan bij ons en lag de temperatuur 10 tot 15 graden boven normaal. In Noord-Afrika en Griekenland lag de temperatuur 10 graden boven normaal (Bron: KNMI)
Maximumtemperatuur van 1 december 2010. De temperatuur lag in Nederland 10 graden onder normaal. In Noord-Canada en West-Groenland was het zachter dan bij ons en lag de temperatuur 10 tot 15 graden boven normaal. In Noord-Afrika en Griekenland lag de temperatuur 10 graden boven normaal (Bron: KNMI)

De eerste vorstperiode van deze winter begon op 23 november met op enkele plaatsen lichte vorst. Daarna nam de vorst geleidelijk toe en kwam het op meer plaatsen tot matige vorst. De Bilt begon op 29 november aan een reeks van 6 ijsdagen die tot en met 4 december voortduurde.

Van een koudegolf is geen sprake en deze eerste vorstperiode heet dat criterium bij lange na niet bereikt. Een koudegolf is volgens definitie van het KNMI een aaneengesloten periode in De Bilt van minstens 5 ijsdagen (maximumtemperatuur lager dan 0,0 graden), waarvan op 3 dagen de minimumtemperatuur lager dan -10,0 graden (strenge vorst). De laatste koudegolf dateert uit de Elfstedenwinter van 1996/1997.

Afwijking temperatuur van 1 december 2010 ten opzichte van normaal (Bron: KNMI)
Afwijking temperatuur van 1 december 2010 ten opzichte van normaal (Bron: KNMI)
IJzig koud
De eerste winterdagen waren ook overdag bijzonder koud. Op woensdag 1 december vroor het de hele dag zo'n 6 tot 8 graden bij een krachtige tot stormachtige wind. Dat leverde gevoelstemperaturen op van 16 à 17 graden onder nul. Ook op 2 december bleef het tijdens sneeuwval op verschillende plaatsen meer dan 6 graden vriezen. Kouderecords zijn niet gebroken maar het komt niet vaak voor dat het zo vroeg in de winter al zo koud is. In Westdorpe daalde de temperatuur vrijdagochtend tot -12,7 graden, de laagste temperatuur van deze vorstperiode. Op 3 december vroor het in Limburg nog lokaal streng met minimaal -11,4 in Ell.

De maxima lagen in ons land zo'n 10 graden onder normaal. In Canada en West- Groenland was het zachter dan bij ons en lagen de temperaturen zo'n 10 tot 15 graden boven normaal. Een dag als woensdag met gevoelstemperaturen van -15 graden of lager komt in ons land jaarlijks gemiddeld drie keer voor. Ook op 26 januari 2010 zijn gevoelstemperaturen opgetreden tussen -17 en -21 graden.

Eerste uitgave: 06-12-10