Gemeente Leudal


Nieuws

Regio maakt één vuist tegen zwarte rat

Midden-Limburg bindt gezamenlijk de strijd aan tegen de zwarte rat. Dat is nodig nu uit een enquête blijkt dat het plaagdier in de hele regio aanwezig is. Uitgangspunt van de brede aanpak is dat uiteindelijk bedrijven en burgers met de juiste kennis de overlast zelf kunnen beperken en misschien zelfs voorkomen.

Gezamenlijke aanpak

Bij de voorlichting en bestrijding werken de Midden-Limburgse gemeenten in teamverband samen met erkende ongediertebestrijders, de LLTB, de provincie en het Kenniscentrum voor Dierplagen (KAD). Nederweert en Leudal voeren al langer een intensieve campagne tegen de zwarte rat. De gemeenten Peel en Maas, Roermond, Weert, Maasgouw, Echt-Susteren, Roerdalen en Beesel sluiten zich nu bij die aanpak aan.

Treft geheel Midden-Limburg

Uit de enquête blijkt dat de zwarte rat in alle Midden-Limburgse gemeenten voorkomt, zowel in het buitengebied bij voornamelijk agrarische bedrijven als in de dorpen bij de mensen thuis. Een kwart van de ruim 1400 ondervraagden gaf aan het diertje dit jaar te hebben gesignaleerd. Bij de bestrijding hebben veel ondernemers behoefte aan professionele ondersteuning, maar ook burgers hebben behoefte aan gerichte informatievoorziening over preventie en bestrijding.

Plan van aanpak

De gemeenten gaan nu samen een plan maken om de zwarte rat te bedwingen. Daarbij worden alle meldingen centraal geregistreerd en geëvalueerd. Cruciaal in de aanpak is dat ondernemers en burgers in de regio de aanwezigheid van het plaagdier zelf melden bij hun gemeente. Als dat gebeurt, zullen ongediertebestrijders zowel het betreffende perceel als de gebouwen eromheen uitkammen. Deze zogeheten blokbestrijding is belangrijk omdat de zwarte rat zich in hoog tempo kan voortplanten en verspreiden. Incidentele bestrijding werkt onvoldoende, omdat de dieren dan vanuit een andere locatie in de buurt terugkomen. Melders krijgen daarnaast professionele adviezen om de rat te bestrijden en te weren.

De methode van blokbestrijding is al met succes uitgevoerd tijdens een pilot in de gemeente Nederweert. In het pilotgebied daalde de overlast aanzienlijk, zo bleek uit enquêtes voor en na het project. Dat er tijdens de nieuwe inventarisatie toch ratten in het voormalige pilot-gebied zijn gesignaleerd geeft aan dat de bestrijding van de zwarte rat een continue proces is en blijft.

Overlast beheersbaar houden

"We moeten niet de illusie hebben dat we de zwarte rat kunnen uitroeien. Maar we kunnen de overlast wel beheersbaar houden door als regio nauw samen te werken", zegt wethouder Mart Janssen van Leudal namens de deelnemende gemeenten.

De gezamenlijke aanpak betekent niet dat de zwarte rat overal op dezelfde manier wordt bestreden. Het Kenniscentrum KAD gaat per gemeente maatwerk leveren. Dat is nodig omdat het knaagdier op verschillende locaties en in wisselende aantallen wordt gesignaleerd. Op het platteland doen de problemen zich voornamelijk voor bij varkens-, pluimvee- en rundveehouders, terwijl de rat in stedelijke gebieden opduikt in de horeca-, detailhandel of bij burgers thuis.

De bestrijding van de zwarte rat vereist specifieke deskundigheid en ervaring en is per situatie verschillend. Een verkeerde aanpak kost tijd en geld, maar heeft geen of onvoldoende effect. Het dier laat zich overdag maar zelden zien en is zeer behendig, slim en argwanend. Zijn eetgedrag is bijzonder grillig, waardoor vergiftigd lokaas geen garantie op succes biedt. Zijn schuilplaats bevindt zich bij voorkeur hoog en droog en relatief dicht bij een voedselbron.

Schade

De zwarte rat veroorzaakt niet alleen economische schade aan gewassen en voorraden van voer, maar kan ook ziektes zoals mond- en klauwzeer, varkenspest, Q-koorts en het Hantavirus verspreiden. In huizen en gebouwen kan door kabelvraat kortsluiting ontstaan en knaagschade aan bijvoorbeeld isolatiemateriaal.

Voorkomen

Om de zwarte rat te weren, is het belangrijk om deuren, tochtgaten, hokken en volières zoveel mogelijk af te sluiten en geen veevoer, fruit of etensresten onberoerd te laten liggen. Burgers en bedrijven hebben dus zelf een belangrijke rol in het weren van de zwarte rat. Door hen voor te lichten, op te leiden en voortdurend te informeren hopen de gemeenten dit bewustzijn te vergroten.

* onderzoeksresultaten zwarte rat 2.pdf (4,52 MB)