GroenLinks
Kwetsbare mensen zijn dupe van politieke polarisatie

Tweede Kamerlid Jesse KLaver en de Amsterdamse wethouder Andrée van Es schreven samen een opiniestuk in de Volkskrant: Van alle plannen van het kabinet zijn die voor mensen met een arbeidshandicap het meest schrijnend. Jonge gehandicapten en werknemers in de sociale werkvoorziening zien met zorg het bezuinigingsbeleid van kabinet Rutte tegemoet. Terecht protesteren zij tegen de ingrepen die worden voorgesteld. Het koste wat kost verdedigen van huidige regelingen vinden wij niet de oplossing.

Wajong

Inmiddels is het aantal mensen met een Wajong-uitkering in hoog tempo gestegen naar bijna 200.000. Vier op de vijf mensen in de Wajong zit zonder werk. Slechts 13.000 hebben een gewone baan. Niemand is gelukkig met die groei. Velen willen graag aan de slag. Korten op hun uitkering zal hen geen werk bieden. De uitkering is nu al geen vetpot, zeker niet als je er afhankelijk van wordt.

Van de 100.000 mensen die op een sociale werkplaats werken, wordt maar 5 procent naar een gewone baan begeleid. Zo is de WSW een kooi geworden die mensen weinig kansen biedt op regulier werk en een hoger inkomen. Het kabinet Rutte beperkt het aantal WSW-plaatsen en bezuinigt tegelijkertijd op re-integratie en arbeidsbemiddeling door het UWV. Het effect is volgens het CPB dat 40.000 mensen thuis komen te zitten.

Kritiekloos

Noch de voorgestelde bezuinigingen, noch het kritiekloos verdedigen van de huidige regelingen helpt de kwetsbaren op de arbeidsmarkt. GroenLinks wil het anders. Ten eerste door veel meer banen te creëren voor mensen met weinig kansen. Dat kan door het drastisch verlichten van lasten voor werkgevers en werknemers met een laag tot modaal inkomen. Het is pijnlijk dat uitvoering van het regeerakkoord op korte termijn 100.000 banen vernietigt en op termijn niet verder komt dan het goedmaken van dit verlies.

Vasthouden

Ten tweede is het van belang te erkennen dat sociale regelingen mensen ook kunnen vasthouden in een uitkering in plaats van hen kansen te bieden op doorstroming. Dat het kabinet verschillende regelingen wil samenvoegen is niet zo gek. Ook wij willen dat. De cruciale vraag is de komende jaren hoe we mensen in een kwetsbare positie aan het werk krijgen.

De gemeenten voeren nu al de Wet Werk en Bijstand en de Wet Investeren in Jongeren uit. Met voldoende financiële middelen kunnen zij de verantwoordelijkheid nemen voor hun burgers in de bijstand, in de WSW en de Wajong, zonder schotten daartussen. Geen uitkeringsfabriek maar een participatiemachine. Werk en de mogelijkheid voor mensen om hun kansen te vergroten staan voorop.

Samenvoeging

Wij noemen die samenvoeging van regelingen de Wet Investeren in Mensen (WIM). Uitgangspunt moet zijn dat alle mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt meedoen - in de publieke sector of met een steuntje in de rug bij werkgevers in de markt -, of scholing krijgen. Gemeenten zouden vrij moeten zijn om zelf een pakket van maatregelen en instrumenten samen te stellen om maatwerk te kunnen leveren. Niet de regeling staat centraal, maar de effectieve begeleiding naar werk.

De kabinetsvoorstellen om aan werkgevers dispensatie te verlenen van het betalen van het minimumloon, kan werkgevers over de streep trekken mensen in dienst te nemen. In Amsterdam hebben vele grote en kleine ondernemers al te kennen gegeven dat zij de verantwoordelijkheid voelen voor het aan het werk krijgen van wsw'ers. Het komend jaar staat daarom in het teken van concrete afspraken.

Garantie

Werk moet altijd lonen. De overheid moet ten minste het minimumloon garanderen door loonaanvullingen te geven. Een interessante manier voor gemeenten om werk te creëren. Zo krijgen meer mensen dan nu de mogelijkheid hun talenten te ontwikkelen en naar vermogen te werken en uit de armoede te raken. Rechts bezuinigt drastisch op sociale regelingen en lijkt zich te weinig te bekommeren om de effecten van dat beleid voor de mensen waar het om zou moeten gaan.

Links dreigt een defensieve houding aan te nemen door de huidige sociale regelingen kritiekloos te verdedigen tegen de botheid van rechts. Zolang we deze patstelling niet doorbreken, zijn de meest kwetsbare mensen straks de dupe van politieke polarisatie.

Jesse Klaver is lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks, Andrée van Es is wethouder voor GroenLinks (Sociale Zaken) in Amsterdam