Behandeling verbetert kwaliteit van leven bij dementie
SCHIEDAM, 20101126 -- De ouderenzorg kan, naast alleen uitbreiding van het aantal handen aan het bed, ook verbeterd worden door slimmer te werken. Veel winst is te boeken in de behandeling van ouderen met dementie die tegelijkertijd psychische klachten hebben als angst of onrust. Dit blijkt uit het proefschrift waarop de psychogeriater Ton Bakker, bestuurder Behandeling en Zorg van Argos Zorggroep, op 10 december 2010 om 13.45 uur hoopt te promoveren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Bakker ontwikkelde het behandelprogramma Integratieve Reactivering en Rehabilitatie (IRR), waarvoor ouderen gemiddeld drie maanden worden opgenomen. De patiënten hebben (beginnende) dementie en bijkomende psychische klachten. Zij krijgen hierbij naast kwalitatief hoogwaardige medische zorg ook behandeling met behulp van psychotherapeutische technieken, zoals inzicht geven of geduldig nieuw gedrag aanleren.
Het nieuwe behandelprogramma biedt een oplossing voor twee van de drie ervaren problemen in Nederland die samenhangen met dementie. Deze top drie is 1) de bijkomende ontregeling van gedrag en stemming van de patiënt, 2) de belasting van de mantelzorger en 3) de vrees voor opname in een verpleeghuis. De positieve effecten blijven bovendien minimaal een half jaar na behandeling bestaan.
Het eerste probleem van de bijkomende psychische klachten bij dementie is groot. Bakker toont in zijn proefschrift aan dat 90% van de ouderen met cognitieve klachten die zorgbehoevend worden, last hebben van bijkomende psychische problemen. Het meest voorkomend zijn depressie (44%), apathie (43%), angst (42%) en agitatie/agressie (31%). De psychiatrische problemen zorgen voor een zware belasting van de mantelzorger. Vaak blijkt dat dit soort problemen aanleiding zijn voor opname in een verpleeghuis. Het nieuwe behandelprogramma brengt de psychische klachten met gemiddeld zestig procent terug. Driekwart van de patiënten blijkt te profiteren.
Het tweede probleem van de belasting van de mantelzorger wordt in het nieuwe behandelprogramma aangepakt door een goede psychologische begeleiding van de familieleden van de opgenomen patiënt. De psycholoog van de afdeling voert gesprekken en geeft voorlichting over het ziektebeeld. Dit zet zoden aan de dijk. Een gewone opname in een verpleeghuis blijkt de stress van mantelzorgers niet te verlagen. De belasting van de mantelzorgers neemt echter met de helft af dankzij de Integratieve Reactivering en Revalidatie (IRR).
Het derde probleem van de vrees voor opname kan niet weggenomen worden door IRR. Soms is het echter mogelijk dat de patiënt weer terugkeert naar huis nadat de psychische klachten zijn verdwenen. Voor alle patiënten is het doel de pijn van de opname te verzachten. Centraal in de behandeling staat immers het verbeteren of behouden van de autonomie van de patiënt en van diens kwaliteit van leven. De betrokken patiënten krijgen zoveel mogelijk ruimte zelf keuzes te maken en voelen zich prettiger.
De behandelresultaten worden geboekt dankzij de intensieve samenwerking van een team deskundigen, zoals de specialist ouderengeneeskunde, verpleegkundigen, verzorgenden, fysiotherapeut, psychomotore therapeut, creatief therapeut, psycholoog en maatschappelijk werker.
De behandeling is relatief intensief, maar de meerprijs ten opzichte van de gebruikelijke verpleeghuiszorg is beperkt. De IRR kost maximaal ¤ 50, - extra per patiënt per dag. Dit bedrag is op te brengen binnen het systeem van zorgzwaarte bekostiging dat de rijksoverheid heeft ingesteld. Het is daarom goed mogelijk dat andere zorginstellingen deze behandelmethodiek overnemen en ook gaan aanbieden, te meer daar er een implementatie en opleidingprogramma beschikbaar is.
Ton J.E.M. Bakker: Integrative Reactivation and Rehabilitation to Reduce Multiple Psychiatric Symptoms of Psychogeriatric Patients and Caregiver Burden
Academisch proefschrift, Vrije Universiteit Amsterdam, te verdedigen op vrijdag 10 december 2010 om 13.45 uur, in de aula van de universiteit, De Boelelaan 1105, Amsterdam.
Argos Zorggroep
ingezonden persbericht