Radboud Universiteit Nijmegen


---




PB 2010 - 158

Nijmegen, 29 november 2010

Not at All What One Is Used To: The Life and Times of Isabella Gardner

Biografie Amerikaanse dichter Isabella Gardner geeft kaleidoscopisch beeld van Amerikaanse cultuur in twintigste eeuw

In 2011 zal het dertig jaar geleden zijn dat zij overleed: de dichter Isabella Gardner (1915-1981). Onder haar naaste tijdgenoten zoals Elizabeth Bishop, Allen Ginsberg, en haar achterneef Robert Lowell, nam zij een voorname plaats in, maar haar poëzie, a ballet for the ear, is in de vergetelheid geraakt. Haar levensloop was turbulent; ze verkeerde in elitaire kringen, maar had ook ongure vriendjes die haar uitbuitten, en zij leed gruwelijke persoonlijke verliezen. Haar fascinerende, dramatische levensverhaal is nu voor het eerst, meeslepend, opgetekend door Amerikaniste Marian Janssen, verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Queen of Chelsea

Isabella Gardner was een telg uit een van de zeer oude, meest vooraanstaande families van de Verenigde Staten. Na een carrière als comédienne, legde zij zich toe op poëzie en werd geprezen door dichters zo verschillend als Wallace Stevens, William Carlos Williams en Sylvia Plath.

Gardner vond echter veel teleurstelling op haar weg. Zo ging drie keer de prestigieuze National Book Award en één keer de Pulitzer Prize net haar neus voorbij. Na vier mislukte huwelijken, met als laatste dat met haar grote liefde, de zuidelijke schrijver Allen Tate die haar in de steek liet voor een non, verhuisde Gardner in 1966 naar het Chelsea Hotel in New York, favouriete plek van Jan Cremer en Henk Hofland, toentertijd de place to be in de internationale kunst-, cultuur- en popscene.

Al spoedig stond Gardner bekend als The Queen of the Chelsea. Zij was daar dichtbij haar zoon Daniel Seymour, een veelbelovend fotograaf en filmer, die onder andere meewerkte aan de beruchte Cocksucker Blues film over de Stones, en - met John Lennon - aan Yoko Ono's The Fly; en Gardner was daar dichtbij haar dochter Rose Van Kirk, een geliefde van onder andere de Beatdichter Gregory Corso. Met beide kinderen liep het slecht af: Daniel raakte verslaafd aan de heroïne en werd vermoord; Rose werd in elkaar geslagen en met zwaar hersenletsel opgenomen in een inrichting, waar ze de rest van haar leven sleet.

Van adel tot pop

De biografie geeft een fascinerend beeld van veel facetten van de Amerikaanse wereld in de twintigste eeuw, van de Oost- tot de Westkust, van de allerhoogste elite (de Boston Brahmins, met het Isabella Stewart Gardner Museum van haar peettante ) tot links met de maffia, terugreikend tot Al Capone; van het leven van Joodse immigranten in Chicago gedurende de Tweede Wereld Oorlog, tot de McCormicks, wel de Rockefellers" van Chicago genoemd; van de New Age scene in Californië tot de popscene in het Chelsea Hotel in New York City in de zestiger en zeventiger jaren.

Gardner kende iedereen in de literaire wereld, van T.S. Eliot, die een studiegenoot was van haar vader aan Harvard, tot de Beatdichter Allen Ginsberg. Met zeer velen van hen had zij heel openhartige briefwisselingen die een rijk geschakeerd beeld geven van het contemporaine literair-culturele milieu. Die brieven vormen de ruggengraat van het boek. Meer dan honderd interviews met Gardners tijdgenoten, van haar aristocratische familieleden en de Pulitzer Prizewinnaars Karl Shapiro en Carolyn Kizer tot Andy Warhol's vriend Gerard Malanga, brengen, samen met de brieven, het boek tot leven. De biografie dramatiseert hoe moeilijk het was voor een vrouwelijke schrijver in de jaren vijftig van de vorige eeuw om serieus genomen te worden.

Kritieken

Amerikaanse critici oordelen uiterst positief over Janssens biografie:

'A truly compelling story of a woman who both wants to live her own life and wants badly to please others, particularly men, particularly her husbands, and most particularly her fourth husband, Allen Tate--who betrays her in the end.' Fred Hobson, author of Mencken: A Life

'Compellingly written, deeply researched, learned, lucid, funny, and wise, this book is more than a mesmerizing page-turner. It allows us to understand Gardner and her milieu with new specificity and insight. This is one of the very best biographies of a mid-twentieth-century poet yet written.'

Steven Gould Axelrod, author of Sylvia Plath: The Wound and the Cure of Words and coeditor of The New Anthology of American Poetry.

'In telling Gardner's story, Janssen avoids the arcane, particularly when dealing with her rebellious years, when Gardner fought against her white-glove upbringing to pursue a career in the theater. But when she became involved with Poetry Magazine, she realized her true calling. The association led to her first and best collection, Birthdays from the Ocean, and these narrative threads breathe vivid life into a highly accessible biography.' Publishers Weekly

'Thorough, knowledgeable, gossipy biography of a remarkable but little-celebrated American poet. . . . provides an intimate examination of this charming, intriguing, largely self-educated woman who either was sidelined by the paternal bias of the day or sabotaged her own gifts. A long-overdue study that will surely spark new interest in Gardner's work.' Kirkus Reviews

Marian Janssen is hoofd van het International Office van de Radboud Universiteit Nijmegen. Janssen promoveerde op een studie van het invloedrijke literaire tijdschrift The Kenyon Review (1939 -1970), waarin Isabella Gardner haar gedichten publiceerde. Janssens dissertatie werd in boekvorm uitgebracht door Louisiana State University Press.




Radboud Universiteit Nijmegen