Gemeente Maastricht

Huub Smeets en Guido Wevers kartrekkers Maastricht Culturele Hoofdstad/ VIA 2018

14 december 2010

Huub Smeets, CEO van woningbeleggingsfonds Vesteda, en Guido Wevers zijn benoemd tot de kartrekkers voor de kandidatuur van Maastricht tot culturele hoofdstad van Europa 2018. Hun hoofdopdracht is om in 2012 een onderscheidend, kwalitatief hoogstaand en internationaal aansprekend bidbook te presenteren. Smeets en Wevers moeten een brede participatiebeweging op gang zetten, zodat de bevolking en het culturele veld breed betrokken worden bij de kandidatuur.

De kandidatuur van Maastricht wordt aan de hand van het bidbook beoordeeld door een internationale jury, die in 2014 zal beslissen welke Nederlandse stad samen met Malta culturele hoofdstad van Europa 2018 zal worden.

Voorzitter dr. Jürgen Linden van de Raad van Toezicht maakte de benoeming vandaag bekend, ze wordt gesteund door alle partners van de kandidatuur van Maastricht. Huub Smeets wordt als bestuursvoorzitter verantwoordelijk voor de totale organisatie van de kandidatuur, met name voor de totstandkoming van het bidbook. Guido Wevers wordt als directeur verantwoordelijk voor de artistieke inhoud; hij was dat als kwartiermaker al namens Maastricht, maar nu is zijn functie omgezet naar artistiek directeur namens alle partners. Samen geven ze leiding aan de werkorganisatie Bureau VIA2018, die de kandidatuur voor Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 voorbereidt.

Voorzitter dr. Jürgen Linden van de Raad van Toezicht: " De kandidatuur van Maastricht tot culturele hoofdstad levert ons de unieke kans op om de Euregio te versterken en grensoverschrijdend samen te werken. De Euregio zal een cultureel antwoord geven op de actuele ontwikkelingen in Europa. Culturele Hoofdstad zal onze regio veel profijt brengen en leiden tot culturele versterking en nieuwe economische perspectieven. Daarmee levert onze kandidatuur stevige voordelen op voor de burgers, het culturele veld en het bedrijfsleven."

De Raad van Toezicht heeft vandaag ook de organisatievorm van de stichting vastgesteld, die de kandidatuur moet voorbereiden. Met de heren Smeets en Wevers is overeenstemming bereikt over de inhoudelijke koers, die moet leiden tot een succesvolle kandidatuur.

Uitgangspunt is de vaste wil bij alle partners om de verschillende culturen, talen en identiteiten in de Euregio met elkaar te verbinden als aanjager voor de toekomst van het hele gebied. ("Eenheid in verscheidenheid"). De 7 steden, 4 provincies en 1 landsdeel liggen elk in de periferie van hun eigen landen. Als Euregio Maas-Rijn liggen ze centraal in Noord-West Europa op het snijvlak van de Romaanse en Germaanse culturen. Het is vanuit die kracht dat Maastricht2018 Europa tegemoet wil treden en vorm wil geven aan de Europese dimensie.

Maastricht presenteert zich - in samenwerking met de Euregio - als kandidaat voor Culturele Hoofdstad van Europa namens Nederland. Het behoort tot het wezen van de Nederlandse cultuur om open te staan voor andere culturen. In een tijd, waar dat samengaan onder druk staat, kan de Culturele Hoofdstad nieuwe inzichten formuleren.

Het brede veld van de culturele domeinen (van popcultuur tot dans, van amateur- tot professionele kunsten en van volkscultuur tot avant-garde) zullen een plek vinden binnen de kandidatuur. Maar dat geldt net zo voor onderwerpen als (kennis)economie, creatieve industrie, immigratie, toerisme, mobiliteit en infrastructuur, educatie, verhouding stad - landschap en verstedelijking. Maastricht is de geboorteplaats van de Europese Unie en de Euro. In 2018 is het precies een kwart eeuw geleden dat het Verdrag van Maastricht in werking trad, het eerste Europese verdrag met een cultuurparagraaf. De stad krijgt nu de kans leiding te geven aan dit project, waardoor deze paragraaf een bijzondere betekenis krijgt in relatie tot de stad.

In de kandidatuur staat het emancipatorische ideaal van Europa centraal: hoe kunnen we de toekomst van Europa denken, verbeelden, vormgeven? Hoe kunnen we opnieuw leren wat het betekent om Europese burgers te zijn in een regio die zich, net als andere regio's in Europa, geplaatst ziet voor problemen die vaak mondiale oorzaken hebben, maar lokaal zijn in hun effecten?

De input voor de kandidatuur, bidbook en programma wordt niet van boven vastgesteld, maar moet het resultaat zijn van een brede participatiebeweging onder burgers en het culturele veld. Zowel zij die zich sterk voelen in de huidige `global society' als de mensen die niet mee kunnen liften met de verworvenheden van de kennissamenleving, dienen gehoord te worden. Cultuur is daarbij een belangrijke aanjager.

In het Bidbook zal de kandidatuur van Maastricht zich inhoudelijk concentreren op 4 pijlers, die voortkomen uit een studie van de Universiteit Maastricht en aansluiten bij de aanbevelingen uit de SWOTanalyse; de pijlers omvatten alle ambities, thema's en ideeën; elke pijler kent zijn eigen deelthema's en wordt uitgewerkt in projecten, die in hun uitwerking (delen van) de Euregio bestrijken.

* Het ontwikkelen van verbindingen; * Het ontwikkelen van nieuwe vormen van stedelijkheid; * Het ontwikkelen van nieuwe vormen van representatie; * Bestemming Europa.

In het Plan van Aanpak wordt de nadruk gelegd op het organiseren van de kandidatuur van onderop. Bevolking en het culturele veld worden bevraagd op de bijdrage die zij zelf als cultureel kapitaal kunnen leveren aan het versterken en verbinden van de aanwezige kansen op cultureel, ruimtelijk,mentaal en sociaal gebied. Vandaag is een groot aantal projecten gepresenteerd, die deze beweging van onderop moeten stimuleren.

Voorbeelden zijn projecten op het gebied van mode, dans en taal, nieuwe vormen van verstedelijking, architectuur en landschap maar ook herbestemming van (oude) spoorlijnen. Zij moeten concrete beelden opleveren die de veelzijdige, maar nu nog als abstract ervaren rijkdom van de Euregio tastbaar maken. Het culturele veld wordt uitgedaagd samenwerkingsvormen te ontwikkelen, die de mogelijkheden van de veelzijdige culturele rijkdom in onze streken met elkaar kunnen verbinden.

Het resultaat moet zijn dat concrete thema's duidelijk worden voor het bidbook en de kandidatuur. Dit bidbook zal in het voorjaar 2012 ter goedkeuring voorgelegd worden aan de gemeente- en provinciale bestuursorganen en eind 2012 gepresenteerd aan de Europese Commissie in Brussel. In het voorjaar van 2011 worden de financiële kaders voorgelegd aan de Maastrichtse gemeenteraad.