Technische Universiteit Delft

Intreerede: Klimaat en overstromingen

door M&C

Intreerede van Prof.dr.ing. S. Schaap

15 december 2010 | 15:00 uur
plaats: Aula TU Delft

Prof.dr.ing. S. Schaap | Faculteit TBM

Klimaat en overstroming, een verleidelijk verband

De entree rede gaat in op riskante aspecten van teveel nadruk op een verband tussen klimaatveranderingen en het overstromingsrisico. Nodig is een juiste analyse van dit snel toenemende risico. Overstromingen zijn aan de orde van de dag. Wereldwijd lijken ze heftiger te worden en veroorzaken ze toenemende schade, zo niet totale ontwrichting. Met grote regelmaat wordt dit risico gekoppeld aan klimaatveranderingen. Dit doet zich ook voor in de argumentatie rond het deltaprogramma dat de Nederlandse delta veilig moet houden. Met regelmaat wordt gesteld dat dit programma nodig is om Nederland de komende eeuw 'climate proof' te maken. Daarbij passen kanttekeningen, zowel voor Nederland als in mondiaal perspectief. Teveel nadruk op het veronderstelde verband tussen klimaatveranderingen en overstromingsrisico heeft een gevaarlijke implicatie. Veel ernstiger risicofactoren raken hierdoor namelijk op de achtergrond; tegelijk dreigt er teveel te worden ingezet op aanpassing aan deze risicofactoren. Anders gezegd, een onjuiste risicoperceptie leidt tot verkeerde maatregelen. Het snel toenemende overstromingsrisico heeft deels te maken met door de mens veroorzaakte ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving (zoals bodemdaling, erosie en sedimentatie), deels met ruimtelijke en sociale ontwikkelingen (een snelle bevolkingsgroei, vooral in de delta's, economische groei, ondeugdelijke ruimtelijke planning en een steeds kwetsbaarder infrastructuur) en een inadequate organisatie van het waterbeheer. Klimaatveranderingen spelen hierbij een minder prominente rol. Het gaat er in dit verband niet om klimaatveranderingen te ontkennen of te bagatelliseren, het gaat erom de snel verergerende overstromingsproblematiek evenwichtig en met een adequate set van maatregelen aan te pakken. Teveel nadruk op het klimaat leidt hiervan af. In de entree rede wordt hierop met voorbeelden ingegaan.