Promotie Drs. P.S. Stepaniak
Titel proefschrift
"Modeling and Management of Variation in the Operating Theatre"
---
Promotors:
Prof.dr. G. de Vriesen
prof.dr. J. van de Klundert
---
Datum
16 december 2010 09:30
---
Locatie:
Woudestein, senaatszaal
---
Faculteit
instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG)
Betere zorgkwaliteit door goed tijd- en risicomanagement van operatiekamers
Nieuw model kan bijdragen aan vermindering fouten tijdens operaties
De kans dat patiënten op het afgesproken tijdstip worden geopereerd
neemt toe door de juiste beheersing van de variatie van operatietijden
en -processen op de operatiekamers (OK). Hierdoor vallen minder
patiënten af en worden dure en schaarse operatiekamers beter benut. Dit
leidt tot een verbetering van de kwaliteit van zorg. Dit stelt Pieter
Stepaniak in zijn proefschrift Modeling and management of variation in
the operating theatre. Hij promoveert op donderdag 16 december 2010 aan
de Erasmus Universiteit Rotterdam.
In 2006 heeft de Joint Commission on the Accreditation of Healthcare
Organizations vastgesteld dat de tijdsdruk om een operatie te starten
of te beëindigen één van de vier factoren is die bijdraagt aan een
verhoogde kans op het tijdens een operatie maken van fouten die
vergaande consequenties kunnen hebben voor de patiënt, de chirurg of
het ziekenhuis. Tijdsdruk kan ontstaan als de geplande OK-tijden niet
juist zijn en de variatie in de realisatie van de OK-planning de
overhand krijgt. Deze variatie heeft invloed op de kwaliteit van zorg.
Stepaniak presenteert in dit proefschrift verschillende resultaten over
het modelleren en managen van variatie op de OK.
Een goede inschatting voor de verwachte operatietijd is een combinatie
van het historisch gemiddelde van operatietijden en de kansverdeling
opgegeven door de betrokken chirurgen. Naarmate operaties complexer
worden zijn bepaalde factoren van invloed op de duur van een operatie.
Voorbeelden zijn: het tijdstip op de dag dat de operatie wordt
uitgevoerd (ochtend of middag), leeftijd van de chirurg en het aantal
weken dat ligt tussen dezelfde operatie uitgevoerd door dezelfde
chirurg. Verder blijkt dat de wissel- en voorbereidingstijden lager
worden wanneer een vast OK-team eenzelfde type operatie (een zogenaamde
`straatjes-OK') geprotocolleerd achter elkaar uitvoert. Het onderzoek
toont onder andere aan dat gebruikmaken van voorgaande inzichten leidt
tot minder voorspelfouten en een verbetering van de OK efficiëntie
vergeleken met de huidige methoden van plannen.
Daarnaast vond Stepaniak een relatie tussen de risicohouding van de
OK-coördinator (vergelijkbaar met een verkeersleider in de luchtvaart)
en de resultaten op de OK: een niet risico-averse verkeersleider laat
minder geplande patiënten afvallen, vult overdag operatiekamers met
meer spoedoperaties, zorgt voor minder leegstand en minder kosten dan
een risico-averse verkeersleider. Ook toont hij aan dat het
kosteneffectiever is om een geplande operatie tijdens werktijd te
starten en na werktijd te eindigen, dan deze operatie geheel te
annuleren om uitloop te vermijden. Met simulaties laat hij zien wat de
effecten zijn van verschillende soorten risicohoudingen van
verkeersleiders op het op een effectieve wijze beheersen van variatie
op de OK.
Erasmus Universiteit Rotterdam