Centraal Planbureau

(tel. 070-3383361)

Voorstel: vervang overdrachtsbelasting door BTW-heffing

De overdrachtsbelasting zou moeten worden vervangen door BTW te heffen over de waardestijging van onroerend goed. Daarvoor pleit CPB-onderzoeker professor Sijbren Cnossen in zijn vandaag verschenen bundel Three VAT Studies. De bundel bevat drie papers. De eerste beoogt de kennis over de BTW te vergroten, de tweede analyseert BTW-fraude en brengt de behoefte in kaart aan BTW-coördinatie in de Europese Unie en de derde bevat het voorstel om de overdrachtsbelasting op onroerend goed af te schaffen en in plaats daarvan de waardestijging aan de BTW te onderwerpen.

Cnossen betoogt dat de overdrachtsbelasting een onrechtvaardig en verstorend element is in het Nederlandse belastingstelsel, omdat zij geheven wordt telkens wanneer onroerend goed wordt verkocht. Dat betekent dat er grote verschillen bestaan in de belastingdruk op onroerende goederen. BTW-heffing over de waardestijging elimineert deze nadelige belasting-op-belastingeffecten van de overdrachtsbelasting. Momenteel wordt onroerend goed alleen belast bij eerste oplevering. Daarna is de verkoop onbelast voor de BTW en dat geldt dus ook voor de waardestijging.

Ten aanzien van de Europese dimensie van het BTW-stelsel nuanceert Cnossen de wens van de Europese Commissie om een eenvoudiger, robuuster en efficiënter BTW-stelsel in te voeren. Er wordt teveel ophef gemaakt over carrouselfraude in de Europese Unie. Dit is fraude waarbij BTW op de invoer van producten en diensten verlegd wordt naar de koper die BTW-aftrek geniet. De door de leverancier ontvangen BTW wordt echter niet afgedragen. Vaak wordt vergeten dat dergelijke carrouselfraude bij lange na niet zo groot is als de fraude in het informele circuit, bijvoorbeeld zwart klussen. Carrouselfraude kan niet worden voorkomen door intracommunautaire leveringen aan de BTW te onderwerpen. Het Duitse en Oostenrijkse idee om de BTW-plicht te verleggen naar de kleinhandel biedt ook geen soelaas. Het is beter om de intracommunautaire controle van BTW-transacties te intensiveren door middel van bilateraal accountantsonderzoek.

De CPB publicatie Three VAT Studies is in druk verschenen en kan voor 15 euro worden besteld, via de bibliotheek van het CPB.

Deze bundel is ook (gratis) beschikbaar als pdf-bestand.