Jaap Hoeksma geeft Europa nieuw verhaal
20/12/2010 15:52
Europees Parlement Den Haag
Op 21 december komt de Nederlandse jurist Jaap Hoeksma met een nieuw verhaal over Europa. In het artikel A Story for Europe dat op de website van de gezaghebbende denktank Europe's World wordt gepubliceerd, weerlegt hij de gedachte dat de EU een soort Federale Europese SuperStaat zou moeten worden. Hoeksma stelt vast dat de Europese Unie zich dankzij het Verdrag van Lissabon juist heeft ontwikkeld tot een Unie van democratische lidstaten die zelf ook een democratie vormt.
Hoeksma betoogt in zijn artikel dat het Verdrag van Lissabon de mogelijkheid biedt de EU wel in positieve termen te beschrijven. Hij toont aan dat het nieuwe verdrag zowel de positie van de burgers als die van de lidstaten versterkt.
Publicatiedatum 21 december 2010; www.europesworld.org
Achtergrond
Burgers en Lidstaten
De EU heeft vanaf het begin te maken gehad met een gebrek aan belangstelling bij de burgers. De afzijdigheid van de burgers is grotendeels te wijten aan het feit dat de politici niet in staat waren om in heldere taal ut te leggen wat de EU is en waar de Unie toe dient. De reden daarvoor lag in de omstandigheid dat de politici het onderling niet eens waren over de vraag of de Unie nu een statenbond of een bondsstaat moest worden. Sommige wilden een Verenigde Staten van Europa (Monnet, Adenauer, Verhofstadt), terwijl anderen juist een Europa der Vaderlanden voor ogen hadden (Charles de Gaulle & Lady Thatcher). Zij besloten om dus maar niet over het doel van de samenwerking te praten en concrete afspraken over praktische onderwerpen te maken.
Zolang de Europese integratie alleen een kwestie van staten was, werkte die strategie prima. Vanaf het moment dat de burgers erbij werden betrokken, keerde het om. Het Verdrag van Maastricht bepaalde dat de burgers van de lidstaten ook burgers van de EU werden, maar de politici konden niet vertellen wat die burgers daarmee opschoten. Achteraf bezien hoeft het niet te verbazen dat de burgers tegen waren. Als de politieke leiders niet kunnen uitleggen wat ze doen en waarom, mag je niet van de burgers verwachten dat die ermee instemmen.
Hoeksma betoogt in zijn artikel dat het Verdrag van Lissabon de mogelijkheid biedt de EU wel in positieve termen te beschrijven. Hij toont aan dat het nieuwe verdrag zowel de positie van de burgers als die van de lidstaten versterkt. Het unieke van de EU komt tot uiting in het gegeven dat de Europese Unie de enige organisatie van staten is die ook uit burgers bestaat. De EU is volgens Hoeksma een nieuw verschijnsel in de wereldpolitiek dat met een nieuwe term kan worden omschreven als een Unie van Burgers en Lidstaten. Het verhaal van Europa is dat we om de oorlog uit te bannen een nieuwe vorm van democratie hebben bedacht. De uitdaging waar we nu voor staan, is om er ook een levende democratie van te maken.