Wageningen Universiteit en Researchcentrum
PERSBERICHT ALTERRA WAGENINGEN UR
Afvoer van de Rijn in problemen door klimaatverandering
Klimaatverandering kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de waterafvoer van de Rijn, met name bij laagwater. Klimaatverandering leidt namelijk in de zomer tot minder neerslag in het Rijnstroomgebied en bovendien tot hogere verdamping door de opwarming. Deze afname van de hoeveelheid water in de Rijn door klimaatverandering kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor de scheepvaart.
In een studie van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, is gekeken naar de veranderingen in de lage afvoeren van de Rijn met als basis de klimaatscenario's van het KNMI. Voor een gematigd klimaatscenario (KMNI-scenario G+) neemt de laagwaterafvoer bij Lobith in 2050 af met 10% en voor het extremere klimaatscenario W+ met 17%. De periode met lage afvoeren (
Om de effecten van klimaatverandering op lage afvoeren zo veel mogelijk te beperken zal in natte perioden meer water in de bovenlopen moeten worden vastgehouden, bijvoorbeeld door het aanleggen van stuwmeren of natuurlijke buffering. Hiermee is het mogelijk om de afvoer van de Rijn gelijkmatiger over het jaar te spreiden, waardoor de rivierafvoer in droge perioden minder daalt.
Verder is in deze studie gekeken naar de effecten van landgebruikverandering op de lage afvoeren van de Rijn. Als het landgebruik in het stroomgebied van de Rijn op grote schaal zou veranderen, zou het effect op de laagwaterafvoer veel minder zijn. Indien alle percelen met akkerbouw (33% van het gehele stroomgebied) omgezet zouden worden in grasland, neemt de laagwaterafvoer bij Lobith maar met 0,3% af. Bij het omzetten van alle akkerbouw naar bos zou de afvoer met 4,1% verminderen. De voorspelde klimaatverandering heeft dus een veel groter effect op de afvoer van de Rijn dan grootschalige veranderingen in landgebruik.
Voor bovenstaande berekeningen is gebruik gemaakt van het grondwatermodel SIMGRO. Dit model berekent de grond- en oppervlaktewaterstroming en houdt daarbij rekening met ondermeer gewasverdamping, drainage, beregening, irrigatie en het beheer van stuwen of stuwmeren. Ook de invloed van winterse omstandigheden is meegenomen, waarbij sneeuw accumuleert en bij dooi als smeltwater weer wordt afgevoerd. Voor het Rijnstroomgebied wordt het model HBV veelvuldig toegepast, met name voor het voorspellen van de piekafvoeren. Dat model heeft echter beperkingen bij het berekenen van lage afvoeren, omdat daarvoor het grondwatersysteem in het model ontbreekt. SIMGRO is een fysisch model waarmee je beter de effecten van ruimtelijke maatregelen of het toekomstige klimaat op de waterhuishouding kunt voorspellen.