Rosneft spant zaak aan tegen Nederlandse Staat
22/12/2010 17:33
Edelman
Afgelopen vrijdag heeft Rosneft een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat aangespannen bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Rosneft probeert hiermee haar schade te verhalen op de Nederlandse staat die is ontstaan doordat Rosneft het slachtoffer is geworden van onjuiste Nederlandse wetgeving.
Volgens Rosneft zijn haar rechten onder het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens geschonden en in het bijzonder het recht op gelijke behandeling. Als gevolg van het Nederlandse rechtssysteem is Rosneft in een procedure in Nederland ongelijk en dus onjuist behandeld. Die procedure betrof een geschil tussen Rosneft en Yukos Capital, waarbij de laatste het recht kreeg om hoger beroep tegen een eerdere beslissing in te stellen en Rosneft niet. Rosneft heeft daardoor geen eerlijk proces gekregen, hoewel dat recht wel is gewaarborgd onder het Europese Verdrag.
Het geschil begon in 2006 toen Yukos Capital een viertal arbitrages tussen haar en Rosneft in Rusland wist te winnen. Die arbitrages gingen over papieren geldleningen die Yukos Capital had overgehouden uit de Yukos-erfenis en vervolgens probeerde te verhalen op Rosneft. Vanwege het feit dat de betreffende leningen in werkelijkheid geen echte leningen waren, maar instrument waren geweest bij de belastingfraude van Yukos aan het begin van dit decennium, weigerde Rosneft te betalen.In de daarop volgende arbitrage is Rosneft aanvankelijk veroordeeld om te betalen. Rosneft ging vervolgens naar de Russische rechtbank en eiste vernietiging van deze, volgens haar onjuiste, arbitrage uitspraken. De Russische rechters oordeelden tot aan de Russische Hoge Raad dat de arbitrage uitspraken onaanvaardbaar waren, omdat zij ingingen tegen de fundamentele en internationaal geaccepteerde regels met betrekking tot de 'behoorlijke rechtsgang'.
Toen probeerde Yukos Capital de vernietigde arbitrage uitspraken in Nederland tenuitvoer te leggen. De Amsterdamse rechtbank verbood dat. Een verdere uitvoering van de arbitrage was daarmee van de baan.
Hiertegen ging Yukos Capital in beroep. Het Gerechtshof heeft vervolgens de uitspraak van de rechtbank ongedaan gemaakt en gaf toestemming tot tenuitvoerlegging van de arbitrale uitspraken in Nederland. Het gerechtshof heeft in die uitspraken geoordeeld dat de Russische gerechtelijke beslissingen door de Nederlandse rechters buiten beschouwing moeten worden gelaten, omdat de Russische vonnissen in de Yukos zaak niet op onafhankelijke wijze tot stand zijn gekomen. Het Hof heeft deze uitspraak gedaan zonder eigen onderzoek te doen en op basis van onjuiste informatie die vooral afkomstig was van omstreden krantenberichten en rapporten.
Rosneft besloot hiertegen in cassatie gaan. De Hoge Raad heeft het cassatieverzoek op grond van het Nederlands Rechtssysteem niet in behandeling genomen. De Hoge Raad kwam daardoor niet toe aan een inhoudelijke behandeling van het verzoek en heeft dus ook geen oordeel kunnen vellen over de onjuiste uitspraak van het gerechtshof Amsterdam. Door deze beslissing heeft Rosneft uiteindelijk, onterecht, meer dan $ 400 miljoen aan Yukos Capital moeten betalen.
De beslissing van de Hoge Raad om het cassatieberoep verder niet in behandeling te nemen, is in de ogen van Rosneft een schending van haar recht op een eerlijk proces; Yukos Capital mocht van de aanvankelijke afwijzing van haar verzoek tot tenuitvoerlegging van de vernietigde arbitrale vonnissen wél 'in beroep', Rosneft vervolgens niet. Yukos Capital heeft, buiten de Russische rechtsgang, in totaal drie mogelijkheden gehad om haar zaak te winnen. Rosneft werd gedwongen om te betalen nadat zij één rechtsgang verloren had. Deze rechtsongelijkheid in het Nederlandse rechtssysteem is in strijd met een eerlijke en gelijke behandeling onder het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. De consequenties van deze inbreuk zijn aanzienlijk. Als het cassatieberoep van Rosneft wel in behandeling was genomen, was de kans op vernietiging van de uitspraak van het gerechtshof Amsterdam groot. Het Amsterdamse gerechtshof heeft immers een onjuiste beslissing heeft genomen op basis van mededelingen in omstreden krantenberichten en rapporten.